Afl. 26 Omgaan met lastige emoties

Een van de redenen waarom we overeten is omdat we niet goed weten om te gaan met lastige emoties. Waar laat je kwetsbaarheid en pijn? En waarom verbergen we dit vaak achter een sociaal masker?

Als we gevoelens veroordelen, censureren of verbergen uit een behoefte aan controle over ons imago moeten we ons verstoppen of poppenkast spelen. Dit kost veel energie en compenseren we vaak met eten.

Door te leren hoe we ons complete emotionele register op waarde schatten maken we de weg vrij voor ontwikkeling, wijsheid en leven vanuit emotionele integriteit.

Ontdek wat je hier nu nog in tegenhoudt en hoe je hier je weg in vindt.

Luister naar de podcast

Wat je ontdekt:

• Welke rol oordelen spelen in het censureren van emoties.
• Hoe we in relaties vaak verstrikt raken in een behoefte aan controle over de emoties en percepties van de ander.
• Hoe je de weg terug vindt naar het waarderen lastige emoties.

Transcript Afl. 26

Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll, Ik ben je coach en ik doe niets liever dan al mijn Etenslessen met je delen, waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een vrouw wordt met een fantastische relatie met eten.

Laten we beginnen.

INTRODUCTIE

Hé hallo, hoe gaat het met je? Ik ben blij dat ik hier weer voor je kan zijn. Ik heb mij gisteren verdrietig gevoeld. Ik denk dat het verdriet was. Er zat een tere plek mijn borstkas en ik merkte dat ik me wat naar binnen gekeerd voelde, me wilde terugtrekken en ik vermoed dat het verdriet is wat er zat. En het is me nog niet helemaal duidelijk. Het gaat nog duidelijk worden, denk ik. En dat is helemaal oké.

OMGAAN MET LASTIGE EMOTIES

Ik neem deze aflevering voor je op omdat ik mij realiseer dat velen van jullie op dit moment hutjemutje, met je gezin of met je geliefde, in huis bent. Heel veel samen bent. En dat betekent dat je ook allemaal door lastige emoties heen gaat, terwijl je die niet kan afschermen voor elkaar. En er leven in onze maatschappij en vaak in onszelf en in anderen, veel oordelen over lastige emoties, oordelen over kwetsbaarheid en over verdriet of pijn. En ik wil je in deze aflevering helpen om dit onderwerp voor je uit te pakken en je er een ander perspectief op te geven. Een perspectief waarmee je deze oordelen kan opruimen. En dat maakt het gebruik en het benutten van pijnlijke emoties niet alleen draaglijker, maar het maakt jou ook meer bereid om die emoties te dragen en ook deze meer te kunnen delen. Of in ieder geval niet zo te hoeven verbergen. En ik ga je iets vertellen over hoe dat eruit kan zien.

Ik doe dat omdat er een hele duidelijke relatie bestaat tussen overeten en niet goed om weten te gaan met lastige emoties zoals verdriet, pijn, vertwijfeling, onzekerheid, radeloosheid, moedeloosheid, teleurstelling, afwijzing, boosheid, frustratie.

Het zijn emoties die waarbij we vaak moeite mee hebben. En ik wil je helpen om deze voor jezelf werkbaarder te maken. En laten we daarvoor eerst gaan kijken naar het maatschappelijke oordeel hierover of in ieder geval de boodschap die we vaak oppikken. In de consumptiemaatschappij, in dit deel van de wereld, met onze welvaart. Spullen worden verkocht via reclames en de reclameboodschappen die we ontvangen gaan altijd gepaard met geluk, met positieve gevoelens. Koop deze auto,deze droomauto, dan voel je je zo en dan zie je iemand achter het stuur zitten die lacht of die geniet of die zich stoer voelt en zelfverzekerd. Koop dit droomhuis. Boek deze fantastische vakantie, want dan geniet je. En opnieuw zie je dan beelden van genieten, van plezier, van blijdschap. Altijd emoties die aan de positieve kant van het spectrum zitten.

Kortom, spullen en de suggestie dat als je die spullen hebt, dat je je dan goed voelt is een boodschap die je hele leven om je heen ziet. Koop deze zonnebril, koop deze schoenen, draag deze tas, woon in dit huis. En dit kan jou op het verkeerde been zetten en de suggestie wekken dat als je deze spullen hebt, dat je je dan altijd blij, gelukkig en zelfverzekerd zou moeten voelen.

En als we er van een afstandje naar kijken, kan je daar wel doorheen prikken en denken: ja, dat weet ik natuurlijk ook wel. En toch toch toch toch toch hebben we hier heel vaak last van en brengt het ons in verwarring als we last hebben van pijnlijke emoties die we niet direct kunnen plaatsen.

Dan kun je bij jezelf denken: wat zeur ik nou? Ik heb alles. Waarom voel ik me nou zo? Dit brengt me bij het tweede oordeel, dus dit is de maatschappelijke boodschap en het oordeel wat hierbij op de loer kan liggen. Namelijk, als je alles hebt, heb je geen reden om je niet goed te voelen. Het is een bruggetje naar je eigen persoonlijke oordeel hierover. Heel vaak hebben we een eigenwaarden systeem of een kwalificatiesysteem, wat onze emoties langs een lat legt en zegt: klopt het dat ik dit nu voel? Is het oké dat ik dit nu voel? Is het terecht dat ik dit nu voel? En in het kwalificatiesysteem zie je dan dat je tegen jezelf zegt: nee, er is geen enkele reden nu om je zo te voelen. Het is een prachtige dag, het is mooi weer, je bent gezond, je kinderen zijn gezond, je hebt eten in de koelkast, een dak boven je hoofd. Zeur niet.

En dit maakt het lastig, want die emoties, die zijn er al. Dat negatieve gevoel is er al. En het enige wat er gebeurt, door jezelf dit gevoel te ontzeggen en te zeggen dat je er geen recht op hebt en dat het niet klopt wat je voelt, is dat je er nog een afwijzing bovenop krijgt van jezelf. Dus je voelt je al niet goed, je voelt je al rot en daarbovenop komt er ook nog een verwijt en een afwijzing.

Soms zeggen we ook in dat waardesysteem: anderen hebben het pas echt moeilijk. Een ander in Syrië of in Lesbos, waar die vluchtelingen in tentjes zitten, daar hebben ze het pas moeilijk. Ik heb geen reden om mij nu somber te voelen. Wat ik nu voel is niet oké. Ik moet me schamen dat ik me zo voel. Ik moet dankbaar zijn.

En als er iets is wat ik heb geleerd over emoties, is het dat we een emotioneel register hebben dat altijd in beweging is. En heel vaak kun je helemaal niet eens duiden waar de emoties die je voelt direct vandaan komen en is er tijd nodig om helder te krijgen waar die emotie overgaat. En door er direct een filter overheen te leggen van jouw waardesysteem en te zeggen: ik kan nu niet direct duiden waarom dit gevoel er nu zou mogen zijn. Het mag er dus niet zijn. Maakt dat je het weg wilt duwen en niet wilt voelen. En dat leidt vaak tot overeten.

Dus jouw eigen pijn vergelijken met de pijn van een ander. En dan zeggen wat ik nu voel heeft geen bestaansrecht, is opnieuw een afwijzing van jezelf.

De schaamte die je hierover voelt, het verwijt de ondankbaarheid, de afwijzing, leidt vaak tot overeten. En emoties houden zich niet bezig met jouw kwalificatiesysteem. Jouw emotionele register kan niet langs de lat van jouw waardesysteem geleefd worden. Het is er al. De emoties zijn er al. Die kun je niet filteren. En als je het probeert, ontdek je dat je met jezelf in de knel komt en dat laat zich heel vaak zien via eten.

Een derde stuk dat we hierin tegenkomen, en zeker nu met deze pandemie, nu je veel thuis bent en met mensen om je heen,is dat je in dat wat je van jezelf niet mag zien of waar je in jezelf moeite mee hebt, dat oordeel projecteer je ook op je omgeving. Dus we willen heel vaak in relatie met onze dierbaren een bepaalde balans in stand houden. Jij wilt in je relatie, in je liefdesrelatie, niet altijd degene zijn die zich kwetsbaar opstelt of verdrietig voelt of somber is. Je wilt waarschijnlijk ook niet dat de ander altijd degene is die zich kwetsbaar voelt en somber is en het even niet ziet zitten. En in die balans die we proberen vast te houden of af te dwingen, schuurt het natuurlijk in de relatie en heb je hier last van.

De oordelen die hier liggen, namelijk teleurgesteld zijn dat je je zo voelt, maakt ook vaak dat je een ander er niet mee wil belasten. Je wilt de ander niet meenemen in jouw somberheid en dus wil je die het liefst verbergen. Je wilt controleren hoe de ander zich voelt en je wilt het oordeel van de ander over jouw gevoelens, die wil je er niet bij dragen. En dus belanden we vaak in een ingewikkelde projectie en weder projectie, waarin we proberen elkaar te controleren dan wel te beschermen. En willen we ook het imago dat we hebben in de ogen van een ander kunnen controleren. En dit zie je ook vaak terug in vriendschappen of in je werk.

Je wilt niet dat de ander jou ziet als labiel of zielig of onzeker. En dus wil je dat stuk van jezelf het liefst afschermen en alleen die stukken van jezelf laten zien waarmee jij jouw eigen imago in de ogen van een ander kan controleren. Ik wil dat de ander mij ziet als positief, opbouwend, geïnspireerd, krachtig, zelfverzekerd. Maar ik zou niet willen riskeren dat de ander mij ziet als labiel of zielig. Of negatieveling. Ik wil niet dat de ander mij ziet als een negatieveling.

En dus filteren we de buitenkant zoals we die aan een ander laten zien. En ook dat leidt vaak weer tot overeten.

Ik als coach heb natuurlijk ook een ego en als ik naar mijn ego luister, dan zou mijn ego het liefst alleen maar de gepolijste kant willen laten zien, alleen maar laten zien: kijk, dit is de coach die altijd opbouwend is en geïnspireerd en krachtig. En ik geloof er niet in. Ik geloof er niet in. Ik geloof dat als ik alleen die kant van mezelf zou laten zien aan jou, ik daarmee die valkuil, die norm, die maatschappelijke norm van: je moet je goed voelen. Geluk is de norm. Je lekker voelen is de norm. En als je niet lekker voelt, dan is er iets mis met je en leid je je leven niet goed en schiet je tekort. Die norm wil ik niet onderschrijven, want ik weet dat ik daarmee je enorm tekort doe.

En je strijdt met eten in stand houd. Ook ik heb die schaduwkant. Ook ik heb die kwetsbare kant, die sombere kant, die donkere kant, die kant van vertwijfeling, van radeloosheid, van moedeloosheid, van teleurstelling.

Het is er allemaal, allemaal. Ik ben heel. Ik ben compleet en ik geloof dat als ik kan voorleven, hoe ik dat werkbaar maak. Welke betekenis ik die kant geef en hoe ik die voor mijzelf werkbaar maak, dan kan jij leren hoe jij dat ook doet. En dat geldt niet alleen voor mijzelf in mijn vak als professional, maar ook in mijn moederschap.

Ik wil dat mijn kinderen hun eigen donkere gevoelens niet zien als een tekortkoming, niet zien als iets wat gefikst moet worden en zo snel mogelijk opgelost. Als zij het op zichzelf gaan betrekken en op hun zelfbeeld, dan kunnen ze gaan denken: er is iets mis met mij. Ik ben niet oké. Als ik als moeder voorleef dat al mijn emoties er mogen zijn, dat ze allemaal bestaansrecht hebben en van waarde zijn, en ik laat aan ze zien hoe ik die in mijzelf draag, leef ik aan hen voor hoe zij dat zelf ook kunnen doen en mogen doen. En dat het niets zegt over hun waarde als persoon en over hun effectiviteit als persoon.

En dit vinden we als moeder vaak lastig, want je wilt je kinderen niet belasten met je gevoelens. Je wilt je vriendinnen ook niet belasten met je gevoelens. We willen graag kunnen controleren hoe zij zich voelen in onze nabijheid en we willen ook geen appel op ze doen van: help mij, fiks mij.

En ik denk dat het heel goed mogelijk is om zichtbaar te zijn, ook met je ongemakkelijke emoties, met je pijn, zonder dat je een ander daarmee belast, zonder dat je een appel op ze doet, fiks mij en help mij. Hulpeloosheid je kindje laten helpen met jouw pijn door bij zich neer te leggen hoe je je voelt en aan ze te vragen wat moet ik hier nu mee? Wat kan ik hier nu mee? Hoe los ik dit nu op? Dan leg je een verantwoordelijkheid bij ze neer die niet bij hun hoort, maar bij jezelf. Maar als je kan laten zien: ik ben eigenaar van deze gevoelens. Ik ben helemaal oké met deze gevoelens. Deze gevoelens komen mij iets brengen. Dan voelt je kind geen appel. Dan zijn ze gewoon alleen maar getuige van een volwassene die volledig eigenaarschap neemt over haar emoties, deze zelf kan dragen, maar ze ook niet negeert of doet alsof ze er niet zijn. En dan leef je voor hoe je heel bent, hoe je rond bent, hoe je alles bent en zien ze dat dat prima samengaat in samenzijn en het delen van een huis met elkaar. En dan voelen zij ook dat jij niet direct staat te springen om hun pijn bij ze weg te nemen als die er is omdat je ook hun pijn op waarde schat.

En als er iets is waarmee je zelfverzekerd door het leven kan stappen, dan is het wel eigenaarschap en het kunnen dragen van al je pijnlijke gevoelens. Het maakt je onafhankelijk en vrij.

Dus, realiseer je dat als jij de oordelen over je eigen pijn en je kwetsbare gevoelens er afhaalt, je vervolgens veel zuiverder in je relaties kan staan met je kinderen, met je vrienden, met je collega's. Zij voelen dan geen appel. Ze voelen dat ze je niet hoeven te fixen, niet hoeven te helpen, niet hoeven te redden. Ze voelen dat het verder niet zoveel betekenis heeft en dat maakt jullie relatie heel zuiver en houdt deze relatie ook onbelast.

Natuurlijk ontdek je in het samenzijn met andere mensen of de samenwerking met andere mensen dat als zij zelf die ander niet goed geleerd hebben hoe ze hun eigen lastige emoties kunnen dragen en door voelen en deze een positieve betekenis geven, zij graag snel jouw pijn bij jou willen wegnemen en dus gaan redden. Of je proberen op te vrolijken of proberen direct ergens een positief randje aan te geven. Zich ongemakkelijk voelen in jou direct een doekje voor het bloeden willen geven en een glas water. Of dat ze zich ongemakkelijk voelen.

En dat wil je bij hun laten. Dat is van hun. Dat hoort niet bij jou. Dat is niet van jou.

En pas als jij zelf dus heel zuiver bent, geen oordelen meer voelt over jouw eigen pijnlijke gevoelens, is het helemaal prima om getuige te zijn dat een ander dat wat lastig vindt. En dan kun je er nog steeds voor kiezen om in bepaalde situaties te zeggen: binnen deze situatie wil ik dit kwetsbare stuk, wat op dit moment actief is in mij, niet delen met mijn omgeving. Ik wil dit voor mezelf houden. Maar dit is het verschil. Je kan dat uitstekend doen omdat je er geen oordeel over hebt. Je hebt dus voor je gevoel niet iets te verbergen waar je voor moet schamen. Je voelt geen verwijt of afwijzing binnen jezelf, maar je zegt: hé, voor mij betekent verantwoordelijkheid nemen voor dit tere stuk in mij nu, dat ik besluit om het niet te delen met mijn omgeving. Maar ik doe dat niet omdat ik me ervoor schaam of vind dat ik hierin tekortschiet, maar omdat de situatie voor mij nu niet passend is en niet klopt en niet goed voelt om het te delen. En dat is een heel ander uitgangspunt. En dan hoef je dus ook niet zo over te compenseren en kost het je ook geen bakken met energie. Dan voel je je kalm van binnen. Je zorgt voor jezelf, je zorgt voor dat tere stuk in jezelf. En ondertussen functioneer je als professional in je omgeving. Of in een sociale situatie, wat de situatie oké is.

In je moederschap, werkt dit dus iets anders, kan je er soms ook voor kiezen om niet te delen wat je voelt en dat bij jezelf te houden, maar daar waar je nu voortdurend bij elkaar samen in huis hebt, is het mijn warme aanbeveling dat je gaat onderzoeken wat er gebeurt als je jouw eigen oordelen over negatieve emoties eraf haalt.

En hoe je daar vanuit een volwassen eigenaarschap mee om kunt gaan en voor kunt zorgen en jouw huisgenoten getuige mogen zijn van wat je voelt, zonder dat ze dit ontregelt of een appel op ze doet om jou te moeten fiksen en te redden en te helpen. Ik denk dat je hiermee een klimaat creëert in je huis, waarmee je een groot geschenk geeft aan jezelf en aan je huisgenoten.

Hier, binnen dit veilige, liefdevolle huis kunnen we getuige zijn van elkaars pijnlijke emoties, zonder dat het direct hoeft te worden gefikst, geholpen of opgelost, en hierdoor kunnen we altijd voelen wat er te voelen valt en kunnen onze emoties door ons heen stromen en hun plek vinden en uit vibreren, helemaal doorvoeld worden en overgaan in een ander gevoel.

Wat een vrijheid, wat een veiligheid. Fantastisch.

Dit leert je omgeving emotionele volwassenheid. Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen gevoelens en dat betekent onder andere dat je ze niet direct weg duwt, onderdrukt of veroordeeld.

En dan komen we bij het laatste stuk. Als je dit doet, krijgen je gevoelens de ruimte om jou iets te mogen vertellen. Om je iets te mogen leren. Ik geloof dat wij, dat complete emotionele register hebben met extase, pure extase aan het ene uiterste aan een positieve kant van het spectrum en zelfdestructie, niet meer willen leven, je suïcidaal voelen aan het andere uiterste van het spectrum. En alles daartussenin, al die piano toetsen, die hele klankkast van jouw emoties is van waarde en langs al deze emoties evolueer je en ontdek je wie je bent, wie je aan het worden bent. Welk leven bij je past. Welke mensen bij je passen. Welk werk bij je past.En ontwikkel jij je. Rijp je.

Het is mijn ambitie om op hoogbejaarde leeftijd een wijze oude vrouw te zijn en ik heb daar mijn complete emotionele register voor nodig. Want mijn emoties werken als een kompas. Zij laten mij steeds zien waar ik iets helder te krijgen heb voor mezelf. Wat bij me past en wat niet bij me past, wat goed voelt en wat niet goed voelt. En heel vaak is de subtiliteit van dit register zodanig dat je niet direct weet wat nu de aanleiding is, of de boodschap is van wat je voelt. En zolang je dat waardesysteem hanteert waarbinnen je zegt: ik moet direct kunnen aanwijzen waarom ik me rot voel. En de aanleiding moet ook aan mijn kwalificatiesysteem voldoen, dus alleen als mijn kinderen iets ergs is overkomen of als mij net iets ergs is overkomen, dan mag ik me rot voelen. Maar als we allemaal oké zijn en het een prachtige dag is en mooi weer, dan mag ik mij niet rot voelen. Als je dat doet is er dus direct een urgentie om het gevoel te fiksen op te lossen dan wel weg te duwen en kan het jou niet komen vertellen wat het je te vertellen heeft.

Heel vaak zit er een tijdspanne tussen de sensatie, de emotie die je voelt en het helder krijgen van de betekenis daarvan en ik denk dat het een hele waardevolle les is als je dit inzicht kan omarmen en accepteren en dat het je heel veel overeten scheelt als je dit doet.

Al je gevoelens zijn van waarde en pijnlijke gevoelens, ze zijn lastig, maar als je het imago, het idee van een imago eraf haalt, het sociale imago wat je wilt kunnen controleren en mensen toestemming geeft om jou echt te mogen kennen en van jou te mogen vinden wat ze willen, omdat jij zelf helemaal zuiver en oké bent met je complete en emotionele register. Dan valt er heel veel spanning van je af. Als je zuiver kan zijn en eigenaar kan zijn van je complete emotionele register, zonder dat je je kinderen hiermee belast of opzadelt, of van ze vraagt om het te fiksen, of ze ruimte geeft om te denken dat zij daar schuldig aan zijn. Maar ze laten zien.: het is helemaal oké om te voelen wat ik voel. Ik belast je daar niet mee, maar je hoeft ook niet van mij te denken dat ik altijd alleen maar geduldig en vrolijk en lief ben. Je mag mij kennen...dan valt er zoveel druk weg en geef je een prachtige les, want je geeft ze toestemming om dat ook allemaal te mogen zijn

In deze integriteit leven met je complete emotionele register is een groot geschenk voor jezelf. Het gaat je zoveel duidelijk maken over wie je bent, wat je nodig hebt. Het brengt jou dichter bij jezelf en jouw beste leven.

En dat cadeau wil je niet mislopen.

Dus al je gevoelens zijn van waarde en ze komen je iets brengen. En leven aan je kinderen voor hoe jij dat omarmt en in jezelf draagt.

Hiermee laat ik je zien dat ik dus als coach niet altijd alleen maar geïnspireerd en vrolijk en mij super voel. Dat is hier helemaal niet de intentie. Dat is helemaal niet het streven. Daarin zit niet het geluk. Zoals het ook niet zit in het hebben van spullen. En het droomhuis en die droomauto. We mogen deze illusies allemaal één voor één doorprikken en in integriteit gaan leven met dat emotionele register, waarin er regelmatig emoties voorbij zullen komen die je niet direct kan kan herleiden aan een oorzaak die ze legitimeert.

Je hebt geen legitimatie nodig. Die vrijbrief, dat wat je ook voelt altijd bestaansrecht heeft, van waarde is, en er mag zijn. Die heb je nu, bij deze.

Oké onderzoekt dit voor jezelf en als je merkt dat je dit lastig vindt, als je merkt, dat je dat die oordelen over emoties erg hardnekkig zijn en je het lastig vindt om emoties sowieso te voelen en toe te laten, is Etenslessen, is mijn coaching absoluut de beste keuze die je kan maken om dit alsnog te gaan leren, als je dit wil doen, geïntegreerd in een proces van afvallen zonder dieet.

Het is een van de belangrijkste redenen waarom je nu nog overeet. En een van de belangrijkste redenen waarom ik deze podcast heb gemaakt. Omdat het idee dat afvallen nog steeds gewoon alleen maar een kwestie is van kennis over gezonde voeding, is zo'n onderschatting van de relatie die je met eten hebt als je niet alleen functioneel eet.

Dus eet als je honger hebt en stopt als je verzadigd bent omdat je lichaam om brandstof vraagt, dan eet je dus ook om andere redenen. En een van de belangrijkste redenen waarom veel mensen eten als ze geen honger hebben, is omdat ze moeite hebben met het toelaten van emoties.

Hun waardesysteem diskwalificeert wat ze voelen. In hun sociale structuur, worden gevoelens gecensureerd omdat ze controle willen hebben over hun sociale imago. En dit zit je allemaal in de weg. Je wilt integriteit met je emoties kunnen leren leven. En dan valt de noodzaak om emoties te onderdrukken met eten, om jezelf af te leiden van negatieve emoties. Die valt weg. En daar waar de noodzaak om te compenseren met eten wegvalt, is het veel gemakkelijker om je natuurlijke hongerbalans te volgen en alleen te eten als je honger hebt en te stoppen als je verzadigd bent. Je hoeft dan niet uit te checken met eten.

En in Etenslessen leer ik je hoe je dit doet, hoe je dit voor jezelf creëert en binnen een fantastische relatie met eten, is dit één van de toetssteen. Je leeft in de integriteit met je complete emotionele register en je hebt daar je weg in gevonden. Dat is één van die Etenslessen die mijn programma je brengt. Je leert hoe je dit voor jezelf creëert en op z'n plek laat vallen. En dan voelt afvallen niet als volhouden, dan voelt het niet als er een gevecht. Een pijnlijke emotie komt op, je draagt deze,doorvoeld deze, gaandeweg wordt duidelijk wat die emotie je komt vertellen en het is allemaal helemaal oké.

Je hebt er geen eten bij nodig.

Oké. Dat was het voor deze week. Ik wens je een prachtige week. Bedankt weer voor het luisteren. Ik vond het fijn om hier te zijn en ik ben er volgende week weer. Bye.