Afl. 104 Het bewaken van je grenzen

Als je niet goed kan voelen waar je grenzen liggen of deze niet goed bewaakt is de kans groot dat je dit compenseert met overeten.

In deze les help ik je onderzoeken hoe je hier verandering in kan brengen en wat het van je vraagt om voor jezelf op te komen.

Door te leren om je uit te spreken als je grenzen overschreden worden zal de relatie met jezelf gegarandeerd groeien. Dat alleen is al reden genoeg om hier een ontwikkeling in door te maken, ongeacht of je daarna van een ander krijgt wat je hebben wilt.

Dit betekent dat het bewaken van je grenzen in de eerste plaats over de relatie met jezelf gaat. Je wilt kunnen rekenen op je eigen bescherming en jezelf daarvoor een stem geven. Laten we onderzoeken wat je hierin tegenkomt.

Wat je ontdekt:

• Waarom het bewaken van je grenzen belangrijk is.
• Wat het van je vraagt om je grenzen te bewaken.
• Wat je onbewust kan tegenhouden in het bewaken van je grenzen.

Transcript Afl. 104

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 104. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten, maar naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen, waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.

Hallo! Hoe is het? Hoe gaat het met je? Wat fijn dat je weer luistert. Ik wil het met je hebben over jouw grenzen en het bewaken van je grenzen in relatie tot overeten. Want als je niet goed kan voelen waar jouw grenzen liggen of je deze niet goed bewaakt, is de kans erg groot dat je dit compenseert met overeten. Ik heb het vroeger zelf heel veel gedaan. Ik vond het erg moeilijk om mijn eigen grenzen te kunnen voelen. Omdat ik vaak niet in contact stond met mijn gevoel. Maar als ik ze voelde, vond ik het lastig om ze te bewaken, omdat ik het zo spannend vond om me daarover uit te spreken. En dit compenseerde ik heel veel met overeten. En als jij merkt dat je vaak nadat je mensen hebt gezien, bepaalde mensen hebt gezien, overeet, dan is dit mogelijk iets wat daar verband mee houdt. En dus wil ik je in deze les helpen om hier eens naar te kijken, zodat je op onderzoek uit kan gaan en voor jezelf kan gaan identificeren. Speelt dat mogelijk in deze relaties? Heeft dat overeten wat ik steeds doe als ik bij mijn ouders ben geweest? Of was ik van mijn werk kom? Houdt dat misschien verband met het feit dat er in die relatie met deze mensen iets gebeurt wat over mijn grenzen gaat? En spreek ik maar daar niet over uit? Bewaking die grenzen niet.
En hoe zou het eruit kunnen zien als ik dat wel doen? Ja dus er zijn fysieke grenzen en er zijn niet fysieke grenzen en dat laatste, daar wil ik het met je over hebben.

Als je jouw eigen grenzen niet bewaakt dan is dat een vorm van verwaarlozing en nog belangrijker het tast de integriteit van de relatie met jezelf aan. Het is heel belangrijk dat jij bij jezelf in veilige handen bent. Dat er over jou wordt gewaakt door jou. En het is heel belangrijk dat je daarin dus weet wanneer jouw grenzen overschreden worden. Dat wil je kunnen voelen en er dan op kunnen rekenen dat daar wat mij wordt gedaan, dat er voor jou wordt opgekomen dat je jezelf een stem geeft en je hierover uitspreekt en dat is lang niet altijd gemakkelijk. En daarom vraagt het ook om goed zelfleiderschap, gezond zelfleiderschap in die relatie met jezelf. Jij wil in goeie handen bij jou zijn. Door die leider, bij die leider, in jou, die zegt: he, ik zie het. Wat hier gebeurt is niet oké. Ik pak dit op, ik kom voor je op. Ik zorg voor jou. Ja, dat is het waken over jou, het waken over jouw grenzen.

En wat vraagt het van je om dit te kunnen doen? Het allerbelangrijkste wat je hier in gaat tegenkomen, wat het meestal lastig maakt, is het feit dat je er veel ongemak bij gaat voelen om het te doen. Soms willen we liever over onze grenzen laten gaan en daaronder lijden. Balen. Ons een slachtoffer voelen. Er misschien met andere over roddelen. Dat liever dan het ongemak aangaan van het lastige gesprek waarin je dit uitspreekt. En daar is geen oplossing voor. Behalve dan dat ongemak aangaan. Ik weet het, 't is lastig, want je gaat daarmee het risico van conflict aan. Je gaat er het risico van drama mee aan van onbegrip. Van een zoektocht, de ander die misschien helemaal niet met je mee kan in wat je aangeeft en wat je wil. En je laat daarmee dus ook de controle los. Op het moment dat je over je grenzen laat gaan en daar alleen maar onder lijdt dat naar vindt en vervelend vindt, heb je wel nog in die zin controle dat je weet dat alles blijft zoals het is. Op het moment dat je je gaat uitspreken weet je nog niet of je gaat krijgen wat je hebben wilt, of dat de situatie mogelijk alleen nog maar erger wordt dan dat ie nu is. En hier in wil ik een heel belangrijk punt voor je maken. Soms kan dat een reden zijn voor je om te zeggen: laat maar, ik zeg er liever niets over. Ik accepteer het maar zoals het is.

En daarin doe je dan die relatie met jezelf, de integriteit in de relatie met jezelf geweld aan. Die overtreed je. Die doe je te kort. En daar ga je last van hebben en je zal merken dat zich dat waarschijnlijk zich vertaalt naar overeten. En dus, als je het tegen elkaar afweegt, zou je eigenlijk kunnen zeggen of ik spreek me niet uit. Ik laat hier steeds iets gebeuren wat voor mij niet goed voelt. Maar de angst van me uitspreken en dan niet weten wat er gaat gebeuren, vind ik erger dan hier iets mee moeten. En je denkt dat je daarmee eigenlijk dus alleen maar kijkt naar gaat er wel of niets voor me veranderen? Kan dit wel of niet verbeteren? Maar wat je daarmee niet in je afweging meeneemt is het feit dat je jouw integriteit niet bewaakt. De integriteit in de relatie met jezelf. En ik weet dat het los van of je gaat krijgen wat je hebben wilt als je je gaat uitspreken en je grens gaat bewaken. Het nog veel belangrijker is, dat je je uitspreekt omwille van het bewaken van de integriteit in de relatie met jezelf. Kan je dat zien? Dus het gaat er niet eens zozeer om of je gaat krijgen wat je hebben wilt als je je uitspreekt. Het gaat er in de eerste plaats omdat je die integriteit bewaakt.

Dat jij aan jezelf laat zien: hey, je bent bij mij in veilige handen. Ik waak over jou en ik zal altijd de moed verzamelen om voor je op te komen, ongeacht of je daarna gaat krijgen wat je hebben wilt en alle keren dat ik dit heb gedaan deed het er inderdaad daarna niet eens zoveel toe of ik ging krijgen wat ik heb wilde, omdat het bewaken van die integriteit mij zo ongelooflijk goed deed. Het was zo fijn om deze betrouwbaarheid met mezelf te hebben, zo van mezelf op aan te kunnen dat het eigenlijk daarna alleen nog maar bonus was, of ik ging krijgen wat ik hebben wilde. Het feit dat ik me uitsprak. Dat ik transparant was, dat ik de dappere stap zette om te zeggen dit is voor mij belangrijk. Wat hier gebeurd is voor mij niet oké, voelt voor mij niet oké, en dat maakt dat het bijna, al richting mezelf daarna oké was. Zo belangrijk om je dit te realiseren. Je doet het dus niet alleen voor die uitkomst die je er het liefst uit wil halen. Je doet het in de eerste plaats voor de betrouwbaarheid en de integriteit van de relatie met jezelf. En dat is waarschijnlijk ook de reden waarom je nu overeet als je deze integriteit schaadt. En niet respecteert, niet honoreert, geen stem geeft. Denkt daar over na.

Een ander belangrijk punt wat ik wil maken in relatie tot het stellen van grenzen, is dat je er dus veel bij gaat voelen als je je uitspreekt. Niet alleen jouw eigen ongemak. De moed van je uitspreken over iets wat over je grenzen gaat, maar ook getuigen zijn van de gevoelens die de ander daarbij heeft. Op het moment dat je iets bespreekbaar maakt waarvan jij vermoedt dat een ander het niet fijn zal vinden om te horen, gekwetst is, beledigd is, boos wordt, defensief wordt verwijten gaat maken, conflict zoeken. Op het moment dat je dat ziet gebeuren of het heel persoonlijk opvat. Teleurgesteld is, verdrietig is, als jij daar getuige van bent, dan voel je op dat moment een cocktail aan gevoelens. Je voelt hoe spannend het voor je was om je uit te spreken en je voelt hoe het is om getuige te zijn van de emotie van de ander. En het is belangrijk om je te realiseren dat je niet verantwoordelijk bent voor de gevoelens van de ander. Maar dat kan dat nog niet even gemakkelijker maken voor je om er getuige van te zijn. En dus vraagt assertiviteit van je, vraagt het bewaken van je grenzen van je, dat je bereid bent om dit allemaal te voelen. En dat is spannend. Er is even geen controle en jij voelt jouw eigen ongemak en je voelt het ongemak van de ander, de emoties van de ander en daar doorheen ademen en daarvoor opkomen dagen. Dat is je heldenstap. Dat is je moedige stap die je daar zet. En gelukkig is het zo dat je het altijd maar tijdelijk zal voelen. Het ebt ook weer weg. Dit gaat weer over. Dit gaat voorbij en je zal daarna waarschijnlijk nog een aantal keren in gedachten het hele gesprek door je hoofd laten gaan, waarbij je opnieuw de adrenaline aanmaakt die je er op dat moment ook was. In iets mindere mate, maar opnieuw golft het wat door je heen en dat is spannend.

Maar man, het is zo goed voor je om die integriteit in die relatie met jezelf te bewaken. En jouw relatie met jezelf groeit daarvan. En wat zo mooi is omdat je jezelf hebt laten kennen, kan de relatie met de ander er ook van groeien. Jullie relatie kan groeien en wat je hiermee doet is het natuurlijk ook een boodschap geven. Ik spreek mij uit over waar mijn grenzen liggen en dat mag jij dus ook doen. Dus hiermee nodig je de ander uit om ook zo eerlijk te zijn. En dat stimuleert opnieuw de relatie die je met de ander hebt.

Een ander punt wat ik wil maken hier is het punt dat het niet uitmaakt hoeveel communicatie training je hierop loslaat of hoeveel boeken je hier ook over leest. Het bewaken van grenzen en het wel of niet bewaken van je grenzen zal altijd afhankelijk zijn van de overtuigingen die dit ondersteunt.

Als je vindt dat je jezelf een stem moet geven, als alles wat je mij nu hebt horen vertellen bij jou resoneert en je denkt: ja, precies. Inderdaad, hier sta ik, hier wil ik voor staan. En toch, als puntje bij paaltje komt doe je het steeds niet. Dan zitten je mogelijk overtuigingen in de weg waar je nu nog niet bewust van bent.

Mmm. En het is heel waardevol voor je om daarnaar te gaan kijken. Je voelt dan namelijk geen toestemming van jezelf om je uit te mogen spreken. En daar zit waarschijnlijk een gedragsregel onder. Een overtuiging onder die je hebt die je aandacht nodig heeft. Bijvoorbeeld de overtuiging ik mag een ander niet teleurstellen. Ik mag een ander niet in de steek laten. Mijn werk moet altijd af zijn. Ik moet altijd helpen als me dat gevraagd wordt. Een goede moeder of vader heeft overal begrip voor, blijft altijd geduldig. Dit soort overtuigingen kunnen je enorm in de weg zitten op het moment dat je eigenlijk voor jezelf op zou willen komen, omdat iemand gewoon over je grenzen gaat. En als je hier niet naar kijkt, zal je mogelijk en je daar ook niet bewust van bent, zal je telkens boos op jezelf worden omdat je vindt dat je jezelf een stem moet geven, vindt dat je je moet uitspreken en je niet begrijpt waarom je het niet doet. En je vindt jezelf laf. Laffe loser die ik ben. Maar waarom zeg ik 't nou niet gewoon? Omdat je 't niet mag. Maar je weet nog niet dat je 't van jezelf niet mag totdat je dit gaat uitzoeken en op papier zet. En onderzoekt wie jij van jezelf moet zijn in relatie tot anderen. Wat zijn jouw regels over goed collega schap? Wanneer vind je dat je een goede collega bent? Wanneer vind je dat je een goeie zoon of dochter bent? Een goeie zus of broer? Een goede ouder, een goede vriend of vriendin? Waar moet je dan aan voldoen van jezelf? En klopt dat eigenlijk nog? Veel van onze overtuigingen hebben we in onze tienerjaren ontwikkeld toen ons brein nog aan het rijpen was. Bijvoorbeeld met name zoiets als: ik mag een ander niet in de steek laten is een vrij kinderlijke term. Is echt een uitspraak van een tiener. Je mag een ander niet in de steek laten. Je hebt mij in de steek gelaten.
Maar meestal is een relatie helemaal niet zo zwart wit als iemand in de steek laten of niet. Er zijn belangen die spelen, het belang van de ander, het belang van jezelf, soms het belang van de relatie. En daar zitten allerlei grijstinten in. En het is zo goed om daarnaar te kijken en het niet zo zwart wit te maken, maar juist te zoeken naar de grijstinten waarin die relatie met jezelf, die integriteit die bewaakt moet worden ook een stem krijgt, ook gewicht in de schaal legt. Waardoor je dus niet zozeer aan het kiezen bent voor jezelf of voor de ander, maar je verhoudt tot de lastige afweging dat jij in het bewaken van de integriteit veilig kunnen zijn bij jezelf, soms een lastige keuze moet maken die je, als je een heel zwart wit zou bekijken, zou kunnen bestempelen als: en toen liet je die ander in de steek. En ik trek het in twijfel voor je.

Ik betwijfel het. Ik denk dat er in die relatie in dynamiek zit, met allemaal grijstinten. En dat op het moment dat jij voortdurend over je grenzen laat gaan binnen die relatie. Je zal zien als je dat voor jezelf uitwerkt. Dat die relatie daar wel degelijk een prijs voor betaalt. Want waar je steeds over je grenzen laat gaan zonder je daar over uit te spreken en die grens te bewaken, zal je zien dat de weerstand die je voelt of het slachtofferschap wat je voelt uiteindelijk die relatie ook erodeert. En je gaat ontwijken of je gaat compenseren. Jij overeet en ergens neem je dat die ander ook nog kwalijk. Je neemt het jezelf kwalijk, maar die ander ook nog indirect. Terwijl de verantwoordelijkheid bij jou ligt om voor jezelf op te komen en je uit te spreken en dus tolerant te worden voor het voelen van het ongemak wat dat met zich meebrengt.

Dus ga kijken naar die normen die je hanteert. Wie vind jij dat je moet zijn de richting de ander? En klopt dat eigenlijk nog wel? Of is dit een gedateerde gedragsregels die eigenlijk niet heel volwassen is en die geen ruimte laat voor grijstinten? Heel waardevol. Gaat je enorm helpen om daar naar te kijken.

En dan het laatste stuk wat ik hierin wil meegeven is dat het aangeven van grenzen niet betekent dat een ander dan met je mee moet bewegen. Je kunt niet eisen dat omdat jij je hebt uitgesproken en voor jezelf bent opgekomen dat een ander dan zegt: oké, dan doe ik het voortaan zoals jij het wil. Dan beweeg ik met je mee. Dat kan niet.

Maar wat wel kan is dat je consequenties verbindt aan de grens die je voor jezelf bewaakt. Je kan niet afdwingen dat een ander zijn stem niet verheft. Bijvoorbeeld. En als dat iets is wat voor jou een grens is, dat een ander niet tegen je mag schreeuwen, maar je kan wel zeggen hey, als je dit doet. Weet dan dat ik uit het contact ga, dat ik de kamer uitloop. Dat ik voor mezelf zorg. Ik blijf dat niet ondergaan. Dus de ander kan dan zijn wie hij of zij is in het onvermogen van niet kunnen communiceren op zo'n moment, zonder te gaan schreeuwen en zijn stem te verheffen of haar stem te verheffen. Maar jij kunt wel heel duidelijk aangeven als dat gebeurt weet dan dat dat voor mij een grens is en dit is wat ik er dan mee doe.

Ik heb ontdekt dat het bewaken van mijn eigen grenzen, de integriteit met mezelf goed bewaken, de relatie met mezelf enorm heeft laten groeien en van daaruit en dat is zo mooi, ben ik ook een betere leider geworden. Door goed zelfleiderschap te kunnen laten zien, kan ik ook veel beter een leider zijn in mijn zakelijke team en leider zijn binnen mijn gezin. In mijn ouderschap. Ik kan veel zuiverder in de gelijkwaardige volwassen relatie staan in vriendschap. Is prachtig, omdat er die tolerantie is voor het voelen van het ongemak, het aangaan van dat ongemak, het riskeren. Van de gevoelens van de ander. Daarin.

En nogmaals, als laatste opnieuw. Het doet er niet eens zozeer toe of je kan krijgen wat je hebben wilt. Het gaat er vooral om dat jij voelt: hé, jij bent altijd veilig bij mij. Ik waak over jou. Jij zorgt voor jou en dat is een grote winst. De rest is bonus, de rest is bonus. Dus gaat dit onderzoeken voor jezelf. Zijn er relaties in je leven waar jij iedere keer van ziet als ik bij deze mensen vandaan kom, als ik uit deze situatie kom, dan ga ik overeten en stel jezelf dan de vragen die ik hierin heb besproken. En dan zal je zien dat je daar mogelijk een deur mee openzet voor jezelf die je enorm in ontwikkeling brengt en die je daarmee ook veel overeten kan schelen. Dit was het voor nu. Ik wens je een prachtig week en ik ben er volgende week weer. Tot dan.