Afl. 44 Gekooid leven leidt tot overeten

Als je regelmatig plezier beleeft en voldoening haalt uit de dingen die je doet daalt je interesse in overeten. Er bestaat indrukwekkend wetenschappelijk bewijs op dit gebied in een studie die gedaan is naar morfineverslaving bij ratten.

Laat je inspireren door het verhaal achter dit onderzoek.

Gekooid leven leidt tot overeten. Je kan jezelf kooien in je manier van doen, maar ook in je manier van denken. Dat laatste heb je misschien niet eens door.

Door je hier bewust van te worden kan je jezelf bevrijden en ontdekken dat je lichaam ongemerkt voor je smelt. Is dat niet de fijnste manier van afvallen?

Ik spreek te veel vrouwen die gekooid leven. Ze moeten te veel van zichzelf en mogen te weinig. Ze bekennen dat het isolement van de pandemie ze enige verlichting geeft van alle verplichte nummers die ze meer energie kosten dan geven.

Zo is het leven niet bedoeld en dat vinden ze zelf ook, maar ze hebben mijn coaching nodig om dit patroon te leren doorbreken.

Wacht niet op een pandemie.

Luister naar de podcast

Wat je ontdekt:

• Welke rode vlaggen een indicatie van gekooid leven zijn.
• Wat het verschil is tussen gekooid denken en doen.
• Welke vragen de weg wijzen uit een zelfgecreëerde kooi.

Transcript Afl. 44

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 44.

Je luistert naar Etenslessen de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik doe niets liever dan al mijn Etenslessen met je delen, waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een vrouw met een fantastische relatie met eten. Laten we beginnen.

INTRODUCTIE

Hallo, hoe is het met jou? Zit je mondkapje goed? Heeft het een leuk printje? Matcht het met je teennagellak? Ik hoop dat goed met je gaat en dat je een heerlijke zomer hebt en geniet van de dingen die je doet en dat je gezond bent.

Ik heb afgelopen weekend in een kajak door de grachten van Amsterdam gevaren en dat was zo ontzettend leuk. Eén van mijn vriendinnen had me uitgenodigd om dat te gaan doen en alleen die wandeling met die peddels over straat vond ik al leuk. In de boot komen was spannend. Ik had in geen 25 jaar in een kajak gezeten en de smalste kajak die erg wiebelend was, die was voor mij. Dat was zo spannend. Ik moest er in. Ja, ik moest echt iets overwinnen om die boot in te gaan. Aanvankelijk lagen ze op een stuk waar de kade heel erg hoog was en zij is veel langer dan ik. En haar lukte het nog wel om verticaal zich in zo'n boot te laten zakken en meteen haar evenwicht te bewaren. Maar ik wist dat mij dat absoluut niet ging lukken. Dat was geen optie en toen heeft ze heel slim eerst aan elkaar geknoopt en naar de overkant gevaren. Naar een woonboot met een ponton eromheen, wat op waterhoogte op het niveau van het water was gebouwd. En vandaaruit kon ik me wel die boot in laten zakken. Maar dat was wel spannend natuurlijk, want die boot wiebelt enorm. En ik kon me nog herinneren van 25 jaar geleden dat de kunst van je evenwicht bewaren in zo'n smalle, wiebelende kajak is om je heupen heel los te laten. Wat natuurlijk tegennatuurlijk voelt.

Want als je bang bent, wil alles zich in je lichaam juist aanspannen en je wil juist verkrampen en stijf worden. Maar als je je helemaal stijf houdt, dan ben je net een tuimelaar. En dan val je juist gemakkelijk om. Dus de kunst is, hoe tegennatuurlijk het ook voelt, om je heupen helemaal los te laten en mee te laten wiebelen met die boot. Dus zij hield de peddel vast. Ik pakte de rand van de boot, zette mijn voeten eerst erin en tilde toen mijn heupen de boot in en liet me meteen mee wiebelen op het water en bij het afmeren, dit was op de Prinsengracht, moesten we ook meteen het vaarverkeer in. Tussen alle plezierbootjes door en de rondvaartboten die daar waren. Dus ik moest ook direct nog meteen behendig zien te zijn met die peddel en manoeuvreren. Het was een spannende, op een leuke manier ontzettend spannend om te doen en het was ook bijzonder om te merken hoe goed het motorisch geheugen van je lichaam is.

Want 25 jaar geleden ben ik een keer met een vriendin gaan kamperen met kajaks. Toen hebben we echt drie dagen lang gevaren en mijn lichaam wist na een kwartier weer helemaal: Oh ja, dit is hoe we dat doen. Het manoeuvreren met de peddel. Je evenwicht bewaren in de boot. En toen dat eenmaal zo ver was, was het echt alleen nog maar magisch. Die grachtenpanden van onderaf vanaf het water gezien zijn zo mooi. Het is zo'n belevenis en we voeren helemaal de Lijnbaansgracht af, waarvan we ontdekten dat daar een brug is die zo laag is dat je er inderdaad alleen maar met een kajak onderdoor kan, waardoor daar helemaal geen bootjes waren. Dus we hadden die hele grachten. Langegracht is dat, helemaal voor onszelf en we zijn door Oud-West gevaren. We hebben een heel groot deel van de stad gezien vanaf het water totdat op een gegeven moment begon te schemeren en de zon achter de grachtenpanden in het water zakte en verdween. De lichtjes aangingen op de bruggen. De lichtjes aangingen in de woonboten en die reflecteerde allemaal op het water. En dat was toen ook weer magisch en mooi om te zien, dus het was echt een hele sensuele ervaring. Je rook die zoete geur van het grachtenwater. Je voelde die boot wiebelen op het water en klotsen. Je zag natuurlijk veel, die prachtige panden, die zonsondergang. En ja, we lachten veel met elkaar en we wezen leuke dingen aan om te zien. Het was aan alle kanten genieten. En precies wat ik nodig had om helemaal op te laden en geprikkeld te raken en vervuld te raken.

DE LES: EEN GEKOOID LEVEN VEROORZAAKT OVERETEN

En ik vertel je dit omdat het prachtig aansluit bij het onderwerp van deze week. En de titel van deze aflevering is "Gekooide leven veroorzaakt overeten". En dat is ook precies wat het doet. Waarom is dit natuurlijk belangrijk: omdat je het liefst wilt kunnen stoppen met overeten. En dus is de vraag interessant hoe gekooid jouw leven er uitziet. Hoe vrij ben jij?

Hoe leuker je leven is, hoe meer voldoening je eruit haalt, hoe minder je overeet en des te minder interessant overeten nog voor je is.

Bruce Alexander is een wetenschapper die vanaf de jaren zeventig heel veel onderzoek heeft gedaan naar verslaving en het was hem opgevallen dat veel Vietnam soldaten die terugkeerden na de oorlog en in Vietnam verslaafd waren geraakt aan opium, daar heel gemakkelijk van af kwamen toen ze eenmaal weer terug in Amerika waren. En hij wilde onderzoeken waar dit door kwam.

Onderzoek naar verslaving werd gedaan op ratten in kooitjes die de keuze kregen tussen het drinken van gewoon water of het drinken van suiker water, wat aangelengd was met morfine. En wat bleek? De ratten kozen massaal voor het morfine en suikerwater en raakte verslaafd. Ze raakten zelfs zo zwaar verslaafd dat ze stierven van ondervoeding omdat ze alleen nog maar gefixeerd waren op die morfine en zelfs niet meer aten. En Bruce die kwam op het lumineuze idee om te onderzoeken wat er gebeurt als je ratten de keuze geeft om hun natuurlijke gedrag te vertonen. Want eenzaam en alleen in een kooitje zitten zonder afleiding is natuurlijk niet de natuurlijke habitat van een rat.

En dus bouwde hij voor hen een paradijs, een ratpark waarin in zij konden woelen, klimmen, bouwen, onderzoeken en sociaal zijn. En wat ontdekte hij? Hij gaf ze daar ook de keuze tussen water drinken, gewoon water drinken of suikerwater, wat aangelengd is met morfine. En wat bleek? De ratten gaven de voorkeur aan water. Kun je voorstellen? Morfine en suiker. En toch kozen ze voor water, omdat ze zoveel voldoening haalden uit het vertonen van hun natuurlijke gedrag was de morfine en het suikerwater niet meer interessant.

Hij ging nog een stap verder en zette de verslaafde ratten die in die eenzame opsluiting hadden gezeten en zwaar verslaafd waren aan de morfine en het suikerwater, zetten die in dat rattenpark, in dat paradijs, en zij kwamen van hun verslaving af. Ook zij gaven op den duur alleen nog maar de voorkeur aan het drinken van gewoon water.

Wat vertelt ons dit? Hoe leuker je leven is, hoe meer je voor jezelf een paradijs bouwt, jouw eigen rattenpark, hoe minder interessant overeten nog voor je is, hoe minder interessant dat sterk bewerkte eten nog voor je is. En dus wil ik je laten nadenken over gekooid leven.

Hoe gekooid leef jij? En daarvoor moet je natuurlijk eerst een idee hebben van wat ik daarmee bedoel. Bij gekooid leven denk ik aan twee vormen van gekooid kunnen zijn. Je kunt last hebben van gekooide gedachten. Of gekooid gedrag. En natuurlijk gaan die twee vaak samen, maar er zit ook een verschil in. Wat zijn gekooide gedachten? Wat is gekooid denken?

Gekooid denken betekent dat je vooral veel gedachten hebt die gedomineerd worden door het werkwoord moeten. Je moet wel veel van jezelf.

En je hebt last van een lange waslijst met dingen die je allemaal van jezelf moet. En dat jaagt jou allemaal op. Je kunt, als je veel last hebt van gekooid gedachten, van veel moeten van jezelf, kan je wel leuke dingen doen, maar als je die leuke dingen direct tot een project maakt waarin je het goed moet doen, dan kun je daarmee al het plezier eruit zuigen. En dit is iets wat ik zelf vroeger heel veel heb gedaan. Ik was er echt een ster in en je raakt dan zo verkrampt dat je helemaal niet meer echt spontaan van dingen kan genieten. Want alles wat je doet moet goed zijn. Als kind vond ik het heel erg leuk om te tekenen en te schilderen voor mijn plezier. Soms doe ik dat nog steeds en ik kan me herinneren dat er soms wel eens tegen me werd gezegd als ik vertelde dat ik schilderen: oh, kan jij dat dan?

Met andere woorden, dan zou het dus iets zijn wat je alleen maar doet als je er goed in bent. Want he, een slecht schilderij maken, nou daar zit natuurlijk niemand op te wachten. Maar als je dat nou alleen maar puur voor je plezier doet, waarom zou het dan een goed schilderij moeten zijn als het alleen maar om de activiteit zelf gaat en kunnen genieten van de activiteit als het geen goed schilderij hoeft te worden. Dat voelt natuurlijk als vrijheid. Schilderen voor je plezier, maar ondertussen jezelf continu van negatief commentaar voorzien, had al het plezier er uit. En dat de kooit jou als het ware jouw activiteit van het schilderen. Je bent er niet vrij om aan zelfexpressie te doen. Nee, het moet goed. Het moet binnen de lijntjes. Anderen moeten er van onder de indruk zijn. Anders is het niet Ok. En dan zit je gekooid in die activiteit.

Dus gekooid denken betekent last hebben van gedachten die voor jou het plezier halen uit de dingen die je doet. Gekooide dingen doen betekent vooral dat je een lange waslijst hebt van verplichtingen, activiteiten, maar soms ook mensen in je leven. Mensen die je ziet, niet omdat je er met plezier naar toe gaat en zin hebt om ze te zien, maar omdat je vindt dat je ze moet zien.

En dit noemen we vaak de verplichte nummers. Heb je veel verplichte nummers in je leven? Dus als je kijkt nu naar jouw leven? Zie je dat er heel veel dingen inzitten die je vooral moet van jezelf? Mensen zien? Activiteiten doen die alleen maar gaan over, moeten, verstandig zijn. Nuttig zijn. Of zit daar ook plezier in?

Heel veel van mijn cliënten hebben hiervan het laatste last. Zij moeten continu van zichzelf functioneel bezig zijn. Alles wat ze doet, alles wat ze doen, moet van toegevoegde waarde zijn. Verstandig en functioneel en puur voor je plezier. Luieren, lummelen, frivole dingen doen. Aan zelfexpressie doen, of het nou goed is of niet. Of een ander daar nou van onder de indruk zal zijn of niet. Nee, puur omdat het jou ruimte geeft voor levenslust. Dat mag niet. Dat is niet oké. En dan leven ze gekooid. En dan is overeten, net als voor die gekooide rat, dat suikerwater. Dat is dan het enige plezier wat je jezelf nog toestaat en waar je, ondanks dat je vindt dat je ervan af moet blijven, niet van afblijft.

Ik denk dat hier een heel belangrijke opening voor je ligt om je relatie met eten te kunnen veranderen en een fantastische relatie met eten te kunnen creëren, waarin overeten helemaal naar de achtergrond verdwijnt en niet meer interessant voor je is. En door dit te gaan onderzoeken, te gaan testen hoe gekooid leef ik eigenlijk, hoe gekooid gedraag ik me en hoe gekooid denk ik? Door dit te gaan onderzoeken geef je jezelf een hele waardevolle tool in handen om je strijd met eten op te lossen. In ieder geval een belangrijk aspect daarvan.

Dus is alles wat jij doet een project dat perfect moet? Of beter moet? Monitoren jezelf veel in de dingen die je doet? En ben je dan streng voor jezelf? Is het niet snel goed genoeg of kun je plezier hebben in je eigen ontwikkeling? Plezier halen?

Als we het hebben over leuke dingen doen, dan heb ik het niet alleen over de voorbeelden die ik in deze aflevering noemde. Dat kajak varen. Of die leuke dingen die ik in een vorige aflevering noemde die ik nu allemaal doe in mijn vakantie. Maar heb ik het ook over het werk dat je doet? En de manier waarop je de dingen doet die je doet, dus ook de saaie dingen die je misschien helemaal niet zo leuk vindt, zoals het vouwen van je was of het poetsen van je aanrecht. Het vervangen van een vuilniszak die is gaan lekken. Hallo...haha...geen leuk klusje, zo'n lekkende, druipende, stinkende vuilniszak naar buiten brengen en daarna de bodem van je vuilnisbak gaan uitspoelen en uit te wassen en schoonmaken. Maar als je dit met leuke muziek op je oren doet of een boeiende podcast, hé dan wordt het alweer anders.

Dus hoe goed ben jij in staat om je eigen rattenpark te creëren? Jouw eigen paradijs te bouwen? En als ik aan je vraag wat vind je allemaal leuk om te doen en je kan daar moeilijk antwoord op geven, dan is dat al een eerste rode vlag. Dan weet je dat je mogelijk gekooid leeft. En dat is goed nieuws, want dat betekent dat je één van de oorzaken van je strijd met overeten hebt gevonden en daar iets aan kan gaan doen.

Je kan zelf de kooi uitkomen en een paradijs voor jezelf creëren. En dat vraagt om het stellen van goeie vragen over wat jouw vervulling geeft. Wat jouw plezier geeft. Wat jou sensueel stimuleert. De dingen die lekker ruiken, interessant zijn om te zien, interessant zijn om te horen. Die lekker voelen. Al die dingen kun je voor jezelf gaan creëren en onderzoeken en gedachtewerk, waarbij je jezelf traint om niet meer te denken in termen van moeten, maar in termen van willen, zet de kooi ook wagenwijd voor je open.

Als je voor iets kiest, kiest om iets te doen, neem zo'n verplicht nummer. Je gaat misschien naar familie toe waar je eigenlijk helemaal geen zin in hebt, maar waarvan je vindt dat je het moet doen. Zorg dat je de gedachten daarover verandert. Of je gaat niet en zorg dat je daar een goed gevoel over hebt en ervaart daar jouw rattenparadijs in. Of je gaat wel, maar verandert je gedachten over het motief waarom je gaat. Niet omdat je moet, maar zorg dat de redenen waarom je besluit om te gaan goed voelen zodat je er heen wilt gaan. En dat er stukken zijn aan dat bezoek die minder prettig zijn, die minder interessant voor je zijn, die zijn dan veel makkelijker mee te nemen daarin, omdat je gedragen wordt door jouw positieve motieven om te gaan. Haal die verplichte nummers eruit en of vorm ze om in nummers waarvan jij zegt: ik kies dat nummer, ik wil dat nummer. Ik zeg ja tegen dat nummer. En de redenen waarom voelen heel erg goed. Of laat het los en ga niet meer. En dan leef je integer.

Het bouwen van jouw rattenpark, van jouw ratteparadijs, ongecodeerd leven is een fantastische ontdekking die je kan gaan doen, waarin overeten ineens niet meer interessant voor je is. Nog een andere rode vlag is als je tegen mij zegt: als ik verliefd ben overeet ik niet. En dan weet je ook dat je in dat paradijs zit.

En de kenmerken van dat rattenpark zijn woelen, klimmen, bouwen, onderzoek doen en geïnteresseerd zijn in iets, maar ook sociaal leven.

Dus als jij alleen niet overeet als je verliefd bent, dan weet je dat je dan dus even iets van dat rattenparadijs ervaart. Maar zonder die verliefdheid in je leven ervaar je geen paradijs. En dat is wat je dus voor jezelf wilt gaan creëren. En die vrijheid heb je. En het hoeft geen geld te kosten. Ik heb in de vorige aflevering een aantal dingen genoemd die allemaal gratis zijn om te doen, die waar je geen geld voor nodig hebt.

Maar het vraagt wel van jou dat je jezelf vragen gaat stellen over wat jouw plezier brengt. Wat jouw voldoening geeft en daar waar je alleen maar jezelf als gekooid ervaart in je eigen leven gaat onderzoeken. Wat doe ik daar met mezelf denk ik alleen maar dingen die ik moet, in plaats van dingen die ik wil? Zit het in mijn manier van praten tegen mezelf? Zit ik mezelf voortdurend in de nek te hijgen met zelfkritiek en hoe alles beter moet, waardoor ik me compleet verstikt voelt en klem gezet en opgesloten? Of ervaar ik veel verplichte nummers in mijn leven en behandel ik mezelf net zoals op de basisschool, waarbij je eerste sommetjes moest maken. Je rijtjes moest maken, je lesje moest maken en daarna mocht je die tekening maken. En misschien mag jij alleen maar nu in jouw eigen leven dingen doen die verstandig zijn en nuttig, maar komt die tekening er nooit van. Jouw spreekwoordelijke tekening. En wat dat dan ook voor je is.

Een van de dingen waar ik heel goed in ben geworden is in het creëren van mijn eigen paradijs, van mijn eigen rattenpark. En ik leer mijn cliënten om dat ook voor zichzelf te bouwen. Het is een verantwoordelijkheid die je hebt, want niemand anders kan dat voor je doen. En als een ander het voor je doet, ja, dan ben je natuurlijk compleet afhankelijk van die ander. En als de relatie over is. Als die persoon er niet meer is, zit jij weer terug in je kooi omdat je jezelf niet geleerd hebt om je eigen park te bouwen. En dat is dan wat je te doen staat.

Ga hierover nadenken. Onderzoek wat je voldoening geeft, wat je plezier geeft. Onderzoek de kwaliteit van je gedachten. En als je daar niet uitkomt, help ik je daar graag bij.

Tot volgende week allemaal. Bye.