Afl. 83 Eten wanneer je wilt

Word je opstandig zodra je niet de vrijheid voelt om te eten wanneer je maar wilt? Dan is deze aflevering voor jou.

De vrijheid om te eten wanneer je wilt is heel voorstelbaar en wil je jezelf niet ontzeggen. De vraag is hoe je deze kan rijmen met afvallen als je graag beide wilt.

Ik onderzoek het in deze aflevering en laat je zien waar deze twee goed samengaan en wanneer dit niet gaat werken. Een van mijn klanten liep tegen dit vraagstuk aan en we kwamen samen tot een verrassend inzicht waarmee ze uit haar dilemma kwam.

Deze les laat je echt de kracht van coaching zien. Zo opwindend! Ga luisteren.

Luister naar de podcast

Wat je ontdekt:

• Hoe je korte en lange termijn verlangens van elkaar verschillen.
• Wat dopamine en serotonine voor je doen in relatie tot je verlangens.
• Waarom keuzevrijheid rond eten cruciaal is.

Transcript Afl. 83

 Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering drieëntachtig.

Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen, waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.

Hallo, hallo, hoe gaat het. Oh jongens, ik heb zo iets goeds voor je, zo'n goeie les. Let op. Laten we eens praten over vrijheid om te eten wanneer je wil en wat je maar wil.

Soms is dat iets waarvan je merkt: dat ben ik. Ik wil kunnen eten wat ik maar wil en wanneer ik maar wil. Maar merk je tegelijkertijd ook dat je daardoor zwaarder bent dan je wilt. En dat wil je ook niet. Je wilt kunnen afvallen, maar tegelijkertijd word je heel opstandig zodra je voor je gevoel die vrijheid om te kunnen eten wat je maar wil en wanneer je maar wil, zou moeten inleveren. Dan gaan direct je hakken in het zand en word je heel rebels.

Kom niet aan mijn eten. Ik eet wat ik wil, wanneer ik wil.

Als jij dit bent, is deze aflevering helemaal voor jou. Let op, er komt wat moois.

Ik had een sessie met een cliënt en zij vertelde mij dat ze nog niet de resultaten behaald die ze wil, en toen we keken waar dat aan lag, toen vonden we de blokkade in haar definitie van vrijheid. En dit bleek een heel interessant onderwerp, want er zitten meerdere kanten aan en je kan er wat van in de war raken.

Dit is het ding. Mijn visie binnen Etenslessen is dat het belangrijk is dat je keuzevrijheid ervaart rond eten. Want zodra je jezelf restrictie oplegt en eten van jezelf niet hebben mag, roept dat spanning op in het primitieve deel van je brein. Dit deel van het brein begrijpt dat idee niet. Voor dit deel van je brein is eten gewoon altijd een goed idee. En als er eten ligt, maar jij het van jezelf niet hebben mag, dan ontstaat er een spanning. Je voelt een verlangen om het te willen eten, maar dat mag niet. En dit deel van je brein interpreteert deze spanning als schaarste of dreigende schaarste. Ja, dus zodra jij eten van jezelf niet te hebben mag, raakt dit deel van je brein gespannen. En in reactie daarop reageert het door jou juist meer aan eten te doen denken en meer naar eten te laten verlangen. En dat is natuurlijk heel vervelend als je wil afvallen.

Ja, je ziet eten en je besluit: nee, dat mag ik niet hebben. En in reactie daarop kan je aan niets anders meer denken dan aan dat ene ding wat je van jezelf niet te hebben mag. Ik heb dat jarenlang geleefd en dat was heel vervelend. Dus om deze spanning in je brein te voorkomen vind ik het heel belangrijk dat je ontdekt hoe je die spanning eruit haalt en jezelf keuzevrijheid geeft rond eten.

Maar, waar mijn klant tegen aanliep, was dat ze die keuzevrijheid continu uitleefden en ontdekten dat ze heel vaak wil eten. En daardoor wist ze niet zo goed wat zich er nog verder mee kon.

Toen we er wat dieper naar keken, toen zei ze tegen me: eigenlijk gebeurt er het volgende. Zodra ik het gevoel heb dat het beter is dat ik iets niet eet, voelt het alsof ik mijn vrijheid inlever. En dat wil ik gewoon niet. Ik wil mijn vrijheid niet opgeven en ik zei tegen haar: je hebt helemaal gelijk. Vrijheid is zo basaal. Is zo'n basaal recht. We vinden dat ongelooflijk belangrijk. Natuurlijk wil je dat ook niet inleveren en dat is ook helemaal niet de bedoeling.

Dus, maar, wat nu als jouw definitie van vrijheid veranderbaar is. Dan kan er misschien iets heel nieuws voor je ontstaan.

Oké, vertel mij meer Marjena, vertel me meer. Nu werd ze nieuwsgierig. Ja, Oké. Ik wil mijn vrijheid niet opgeven. Maar wat als mijn definitie van vrijheid verandert. Ja, Oké. Ik ben aan boord. Vertel meer.

Nou, ik zei tegen haar: wat nu als de vrijheid zoals je denkt, zoals jij die nu ervaart in eten, in werkelijkheid alleen maar schijnvrijheid is en dat jouw waarachtige vrijheid, wordt beknot.

Stop. Oké, wat bedoel je daarmee?

En nu kwam ik als coach helemaal op stoom.

Nu werd het heel interessant en ik legde haar het volgende uit.

Wij, als mens kunnen nadenken over onszelf. En we kunnen naar de toekomst kijken en de gedachten en ideeën hebben over de toekomst. En als we naar onze toekomst kijken en naar het heden kijken, dan kunnen we besluiten dat we onze korte termijn verlangens naleven en uitleven, of dat we onze lange termijn verlangens uitleven en naleven. Beide geven verschillende resultaten. Omdat ons brein heel graag efficiënt functioneert, wil het heel erg graag op een zo gemakkelijk mogelijke manier plezier najagen en pijn vermijden. Dat is hoe ons brein graag overleeft. Pijn vermijden, plezier najagen. En dat op een zo efficiënt mogelijke manier.

Dat betekent dat een kans om iets te eten die zich nu voordoet, altijd de makkelijke weg is om jou van energie te voorzien. Ja, dus jouw brein wil graag dingen doen die op de korte termijn plezier of genot geven.

Lange termijn doelen zien er heel anders uit. Lange termijn verlangens geven in het hier en nu geen genot en plezier, niet op de korte termijn. En dit gaat over de stofjes in je brein die het naleven van korte termijn verlangens en lange termijn verlangens aandrijven. Korte termijn verlangens worden aangezet door dopamine. Dopamine stroomt in je brein, spoelt door je brein op het moment dat je seks hebt of dat je iets heel erg lekkers eet. En jij mag beslissen wat je liever hebt.haha.

Dat doet dopamine voor je. Maar dopamine kan niet heel erg lang bij je blijven. Kan niet heel erg lang duren. Het is een kortstondig genot, maar wel heel intens wat je daar ervaart.

Serotonine is het stofje wat jouw vervulling geeft en voldoening geeft als je gedrag laat zien wat jouw lange termijn doelen ondersteunt. Nu seks, nu iets lekkers eten, dat is dopamine, dat is genot. Maar denk bijvoorbeeld aan: fit zijn en vitaal. Regelmatig sporten. Dat is iets waar je op de lange termijn veel plezier van hebt. En wat jou ook over de lange termijn vervult. Je bent trots op jezelf. Het doet iets met je identiteit. Je vindt het fijn als je weet: hé, ik zorg goed voor mijn lichaam. Mijn lichaam is fit en vitaal en krachtig en soepel.

Maar in het moment zelf, als je dan iets gaat doen om die vitaliteit te ondersteunen, voel je vaak weerstand. Het regent nu. Je hebt net nu hard gewerkt en je bent mentaal vermoeid. En het laatste wat je wil is je gaan omkleden, je gympen aantrekken en ga sporten. Maar heb je eenmaal gesport of ben je eenmaal aan het sporten, dan kan het heel erg lekker voelen.

Dus nu in het hier en nu voel je weerstand om later over een langere periode trots voldoening en vervulling te voelen. Het behalen van een diploma, een opleiding waar je jaren naartoe werkt, is ook een mooi voorbeeld van serotonine gedreven gedrag. In het moment zelf, heb je geen zin om aan dat hoofdstuk te beginnen. In het moment zelf, heb je geen zin om de boeken te pakken, en je schrift te pakken en er in te duiken. Eenmaal op gang ben je geboeid. Eenmaal op gang ben je trots op wat je doet. En als het af is, als je klaar bent met studeren, zeg je: hé, dit was een goeie dag. Ben trots op mezelf, dit voelt goed. Ik heb wat geleerd. Ik heb mezelf uitgedaagd. Ik heb mezelf opgerekt. Ik heb mezelf verrijkt met nieuwe kennis.

Een fijne relatie met eten creëren is ook zo'n voorbeeld. In het hier en nu wil je misschien het liefst voor die cupcake gaan of die zak chips voor het eten wat nu makkelijk en voor handen is en wat op dit moment voelt als genot en plezier. Maar achteraf is dat vaak exact het eten waarvan je zegt: ach, het viel toch tegen. Waarom deed ik dat nou? Wat ik werkelijk wil is een fijne relatie met eten creëren die mijn lichaam ondersteunt, van sprankelende energie voorziet. Waar ik geen strijd mee ervaar, waarmee ik zo slank kan zijn als ik wil, zo vitaal als ik wil en waar ik niet over hoeft te piekeren en voor hoeft te vechten. Maar om dat te creëren zal je heel vaak in het hier en nu iets doen, een inspanning leveren. Wassen, hakken, snijden, boodschappen doen waar je op dat moment geen zin in hebt. Die chips pakken, dat is efficiënt voor je brein. Makkelijk, dichtbij, kortstondig genot in het hier en nu. Boodschappen gaan doen. Wassen, hakken, snijden en dressing maken. Knoflook hakken, dat zijn de stappen die op dat moment niet fijn voelen en waar je wat weerstand voor moet overwinnen.

Dus, hiermee zou je kunnen zeggen: dat als je zegt die lange termijn doelen, die vind ik het meest waardevol. Het hebben van een fit en vitaal lichaam. Mezelf van voedsel voorzien wat me laat stralen en mezelf verrijken met nieuwe kennis en blijven ontwikkelen.

Opvoeden is trouwens ook een mooi voorbeeld. Je kinderen opvoeden en begeleiden tot wasdom. Dat is ook een marathon. Dat is ook iets van de lange adem. En in het moment je kind begeleiden bij huiswerk of in het moment je kind toch aanspreken op hoe ze het aanrecht hebben achtergelaten, vind je misschien niet leuk omdat je denkt: ach, dan komt er discussie. Ik heb er geen zin in. Maar ga je toch dat gesprek aan. Heb je toch weer die investering gedaan om te begeleiden in wat je belangrijk vindt dat ze leren, voel je daarna weer vervulling en voldoening. Daarna ben je blij dat je hebt geholpen met dat huiswerk.

Dus met andere woorden: welke verlangens zijn voor jou het meest van waarde?

De kortstondige verlangens die nu genot geven, maar waar je vaak achteraf spijt van hebt, of de verlangens die je over een langere periode uitleeft, naleeft en inlost, maar waar je vaak in het hier en nu wat weerstand voor moet overwinnen. Welke zijn het meest waardevol voor jou? Wil je aan het eind van het jaar, als je een prachtig cadeau mag uitpakken, het cadeau kunnen uitpakken waarvan je zegt: oh, kijk, ik heb een fantastische relatie met eten gecreëerd en ik ben afgevallen zonder dieet. Of, en dit mag net zo goed, wil je aan het eind van het jaar een prachtig cadeau kunnen uitpakken en dat cadeau is dat je het hele jaar door op elk moment dat je iets wilde eten het ogenblikkelijk pakte en opat. En dat er op geen enkele manier daar een beperking in was en je elke impuls kon volgen.

Welk cadeau maakt jou het meest blij?

Beide zijn legitiem. Het punt is alleen dat je ze niet gelijktijdig kan creëren.

Het is het één of het ander. Welke vind je belangrijkste en het meest waardevol?

Toen ik het hier met mijn cliënt over had. Toen zei ik: misschien is de vrijheid die je ervaart om te eten wat je maar wil, wanneer je maar wil, in werkelijkheid en schijnvrijheid. Want als je op elke sopamine-impuls, wanneer jouw brein genot wil naleven, moet ingaan om te kunnen bewijzen aan jezelf dat je vrij bent. Dan leef je misschien helemaal niet vrij, maar ben je een slaaf van je eigen dopamine-prikkels. Ben jij een slaaf van je eigen impulsen. Is dat werkelijk vrijheid? Of is dat schijnvrijheid?

En dit deed bij haar echt nou, alle kerstlampjes gingen aan haar hoofd. Ze had ineens zoiets van: oh! Dat is inderdaad helemaal niet wat ik wil. Dat voelt inderdaad als je het zo stelt helemaal niet als vrijheid. En zei ik tegen haar: berooft het jou dan niet van de vrijheid om te kunnen creëren waar je naar verlangt? Die fijne relatie met eten, het gewicht waar jij je veel lekkerder bij voelt. En dat was inderdaad de vrijheid waar ze naar verlangt om die relatie met eten te kunnen creëren en het gewicht te kunnen hebben wat zij als fijn ervaart. Wat voor haar lichaam lekker voelt. En dus was ze er nu uit.

Wauw, vind je het niet geweldig?

Dat is de kracht van coaching. Kijken en vragen stellen en zien wat je nou eigenlijk gelooft en denkt en waar dat over gaat. Dus ja, natuurlijk wil ze haar vrijheid niet inleveren, maar de vraag was welke vrijheid ze aan het inleveren was. En ze zag hier heel duidelijk dat ze de verlangens die voor haar het meest van waarde zijn, aan het inleveren was, onder het mom van vrijheid die in werkelijkheid slavernij was. Ze was een slaaf van haar dopamineprikkels en vanaf het moment dat ze dit zag kon ze dus ook voelen: ik lever mijn vrijheid niet in als ik ervoor kiest om op die momenten niet op die prikkel in te gaan.

Want dat is het, je zegt dan niet tegen jezelf: ik mag dit eten niet hebben. Je zegt tegen jezelf: ik kies ervoor om dit nu niet te eten. Ik wil dit nu niet eten. Ik mag het wel eten, maar ik wil het niet eten. En dat is de switch. Dat is de switch. Als je die kan maken, dan ben je er.

Dan ben je er. Voor haar landen die hier, echt zo recht tussen haar ogen.

En ze was helemaal blij en opgelucht, omdat ze dus haar eigen waarden, het vast houden, hecht aan haar vrijheid, niet hoefden te veranderen. Die waarden kon ze gewoon nauw aan het hart houden en hoog in het vaandel dragen en uitleven. En daarmee viel er een prachtige Etensles voor haar op z'n plek.

En jij staat natuurlijk voor diezelfde keuze.

Ik zei het begin van deze les. Als jij iemand bent die ook zo gehecht is aan: hé, kom niet aan mijn eten. Ik wil kunnen eten wat ik wil en wanneer ik maar wil. En ik doe dat ook. Maar tegelijkertijd baal ik ook van mijn gewicht, dan is dit precies waar je naar mag gaan kijken.

Is de vrijheid die je hier uitleeft en die je altijd zo vanuit opstandigheid verdedigt, is dat eigenlijk wel vrijheid? Of is het schijnvrijheid?

Hm, en dit is de kracht van coaching. Echt zo mooi. Het is zo mooi om te zien, telkens weer opnieuw dat op het moment dat je gedachten veranderen, daarmee je gevoel verandert en je gedrag.

Zo waardevol. Dus ga je mee aan de slag. Als je merkt dat je er niet verder mee komt, laat je coachen!

Het is de beste investering die in jezelf kan doen. Ik ben er volgende week weer en ik wens je een prachtige dag. Tot dan. Bye!