Afl. 67 Emotie-eten ontrafeld

Ik heb zo’n opwindend boek gelezen! Seven and a half lessons about the brain van professor Lisa Feldman Barrett. De inzichten die ik uit haar boek met je deel, helpen je om emoties waar je moeite mee hebt in een compleet nieuw licht te zien. Daarnaast ga je begrijpen wat ervoor nodig is om geautomatiseerd gedrag te kunnen veranderen.

Haar boek gaf tot mijn verrassing de wetenschappelijke onderbouwing voor een aantal ontdekkingen die ik eerder in mijn werk had gedaan. Je zal deze aflevering geweldig vinden als je nieuwsgierig bent naar je eigen (ogenschijnlijk) onverklaarbare gedrag rond eten.

Een belangrijk uitgangspunt is mijn werk is dat een probleem pas kan worden opgelost nadat het is begrepen. Deze aflevering helpt je niet alleen om jezelf beter te bergrijpen, maar ook om de kennis van professor Barrett in je voordeel te gebruiken en je los te maken van emotie-eten.

Luister naar de podcast

Wat je ontdekt:

• Wat de belangrijkste functie van je brein is
• Hoe je brein emoties zelf maakt.
• Hoe je emoties weerstand tegen lastige emoties kan verminderen.
• Waar je automatische gedrag vandaan komt en wat ervoor nodig is om het te veranderen.

Transcript Afl. 67

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll. En dit is aflevering zevenenzestig.

Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik doe niets liever dan al mijn Etenslessen met je delen, waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een vrouw wordt met een fantastische relatie met eten. Laten we beginnen.

Hallo hallo, hoe gaat het met je?

Heb je de Corona dans tot nu toe nog kunnen ontspringen? Ik gelukkig wel. En ik wil het graag zo houden.

Weet je wat ik laatst dacht? Hoe heerlijk is het als we straks weer eens eindeloos op onze jas mogen wachten met een nummertje in onze hand? Weet je, dat moment dat je dat je net naar een superleuk concert bent geweest, of een mooie voorstelling? En dat je in de hal komt in de foyer dat je ziet: man, wat is het druk bij de jassen, oké, dit gaat nog een tijd duren. Die...dat luxeprobleem. Dat wil ik wel weer eens terug in mijn leven. Lijkt me heerlijk. Dat we elkaar weer allemaal mogen zien en naar mooie kunst mogen bekijken.

Ik heb een waanzinnig goed boekje gelezen. Het is van dokter Lisa Feldman Barrett en het heet Seven and a Half Lessons about the Brain. En het was zo waanzinnig fascinerend wat zij schreef dat ik er graag iets over wil delen met je, omdat je er je voordeel mee kan doen in het oplossen van je strijd met eten.

En wat ik een enorme kick vond, Ik kan niet anders zeggen is dat ik een aantal dingen las die zij dus wetenschappelijk onderbouwd, die ik zelf proefondervindelijk al had ontdekt.

En dat is natuurlijk ontzettend leuk als je dingen leest die wetenschappers ontdekken waarvan je zegt van: AH! Zie je wel, zie je wel dat het inderdaad zo werkt.

Hier was ik dus al achter, maar nu heb ik het bewijs in handen. De wetenschappelijke onderbouwing ervoor. Dat is natuurlijk echt ontzettend leuk. Nou, dat kwam ik tegen in het boekje En ik zal met je delen waar dat over gaat.

En ik ga beginnen met uitleggen wat zij vertelt over het ontstaan, de ontwikkeling van het menselijk brein. Ze kan er echt ontzettend leuk vertellen en het boekje is bedoeld ook voor de leek. Ze gaat heel diep de materie in, maar als je dit interessant vindt, als je graag wilt weten hoe het menselijk brein nou werkt, dan ga ik ga je dit boek echt fantastisch vinden? Seven en Have Lessons About The Brain.

In het eerste hoofdstuk vertelt ze over de ontwikkeling van het menselijk brein en ze vertelt wat de belangrijkste taak is van het menselijk brein. En dat alleen vond ik al een enorme eyeopener. Dat ik dacht: Wat? Wat lees ik hier nu? Oké dan, daar kan ik wel wat mee.

Ze begint haar verhaal 50 miljoen jaar geleden bij het ontstaan van de voorloper van de mens. En dat was een organisme in zee. En ze vertelt dat het organisme in zee, wat later de mens werd, zich nog het beste laat vergelijken met een verre neef daarvan. En dat is de amfioxus. En de amfioxus is een wormachtig zeediertje dat vandaag de dag nog steeds bestaat. En wat zij omschrijft als een maag op een stokje. En je moet het je voorstellen voor je zien als een soort van grassprietje wat een beetje ingegraven in het zand op de bodem van de oceaan heen en weer deint.

En dit wezentje kan niet proeven. Het kan niets zien. Het kan niet horen, maar het heeft een heel klein klompje zenuwcellen waarmee het temperatuurverschillen kan waarnemen. En zij legt uit dat in de Cambrische tijd, de tijd van de oerknal 550 miljoen jaar geleden. Dieren die meer zenuwcellen hadden en daarmee andere dieren konden waarnemen, die konden gaan jagen en dat vergroten hun kans op overleven.

Dieren die voldoende zenuwcellen hadden om waar te nemen dat er op ze gejaagd werd en konden vluchten, hadden ook een grotere kans op overleven. En dat heeft de evolutie een enorme richting op gestuurd. Prooidier zijn of jachtdier zijn dat ontstond in die tijd daarvoor. In die tijd van die amfioxus. Of want thans, dat is vandaag de dag nog de amfioxus, maar de voorloper van de mens die lijkt op de amfioxus moet je voor je zien als een organisme wat een bepaalde hoeveelheid energie in zich draagt. En op het moment dat dat organisme zich verplaatst naar een andere plek, kost dat natuurlijk energie.

En je moet je voorstellen dat als je verplaatst van de ene plek naar de andere, omdat je op zoek gaat naar voedsel op een andere plek, je er natuurlijk bij gebaat bent om te weten: hé, als ik van de plek waar ik nu ben ietsje naar links wiebel om daar te zoeken naar voedsel en er blijkt daar geen voedsel te zijn, heb ik dan nog voldoende reserve om weer terug te kunnen wiebelen? Of is het einde oefening?

Hierbij maak je dus een inschatting van de reserves die je hebt om te kunnen overleven. En dat legt zij uit is de voorloper van het brein van wat uiteindelijk ons brein is gaan doen. Ons brein monitort voortdurend, inventariseert voortdurend hoeveel reserves je nog in je lichaam hebt. Hoeveel zout, hoeveel water, hoeveel suiker, hoeveel vet, hoeveel van alles. Ook van al je hormonen. Dat wordt continu gemeten en in de gaten gehouden. En het menselijk brein maakt een voorspelling van de energie die je mogelijk nodig gaat hebben.

Dus je brein probeert de toekomst te voorspellen. Het anticipeert op wat er mogelijk gaat gebeuren en wat je nodig hebt om te kunnen reageren op wat er gaat gebeuren. En hier is een naam voor. En het heet allostasis. Dus ze legt uit: je brein, elke beslissing die je neemt, elke actie die je neemt of niet neemt is een economische keuze die je maakt. En je brein is continu aan het raden wanneer het reserves gaat uitgeven of sparen. Dus wanneer het zout, glucose, water, cortisol, adrenaline et cetera nodig gaat hebben.

Want de beste manier om te sturen op een budget is het voorkomen van verrassingen en anticiperen op kosten. Kortom budgetteren, lichaamsbudgetteren.

Hoe beter je kan budgetteren, des te groter is je kans op overleving. En dat is allostasis. Allo komt uit het Grieks en betekent variabel. Allostasis is het automatisch voorspellen en voorbereiden wat de behoeften van het lichaam gaat zijn nog voor deze behoefte opkomt.

Wauw! En dat zegt ze is de belangrijkste taak van je brein. Het voorspellen van jouw behoeften, de behoefte die je lichaam gaat hebben nog voordat die behoefte opkomt.

De belangrijkste taak van je brein is niet rationaliteit, emotie, verbeelding, creativiteit of empathie. De belangrijkste taak van je brein is om je lichaam onder controle te houden, allostasis te beheersen door energiebehoeften te voorspellen voordat ze zich voordoen, zodat je efficiënt waardevolle bewegingen kan maken en overleven. Je brein investeert je energie voortdurend in de hoop een goed rendement te behalen, zoals voedsel, onderdak, genegenheid of fysieke bescherming, zodat je de meest vitale taak van de natuur kan uitvoeren. Je genen doorgeven aan de volgende generatie.

Wat vind je daarvan? Ik vond het fascinerend.

En hierin gaat ze nog een aantal stappen verder die veel voor ons duidelijk maken en ons enorm kunnen helpen in het veranderen van onze relatie met eten. Ze zegt dat het volume van je brein niet bepaald hoe slim je bent, want anders zouden walvis of de olifant zouden de slimste dieren op aarde zijn. Het zit het in de rijpingstijd die een brein heeft. Een giraffekalfje, als het zo heet, kan al binnen een paar uur achter de moeder aanlopen. Een mensenbaby kan na de geboorte echt helemaal niks en dat blijft nog een tijd zo. Maar het brein, het brein van de mensenbaby blijft wel nog vijfentwintig jaar rijpen en daarom kan dat brein zoveel.

En ze zegt je kunt dat brein eigenlijk voor je zien als een auto met alle mogelijke toeters en bellen. De meest moderne snufjes zitten er allemaal in, maar het gaat gewoon alleen maar over die auto. Het is nog steeds een auto die je van A naar B brengt. Alleen er zitten stoelverwarming in en de parkeersensoren. En verzin alles maar wat een auto kan hebben.

Zo kan ons menselijk brein ontzettend veel in dat continu beheersen van die allostasis. Dat meten wat je allemaal nog aan reserves hebt en voorspellen wat je mogelijk nodig gaat hebben.

En nu komt het.

Ze vertelt hierbij dat het menselijk brein daarbij gebruik kan maken van een gigantische databank aan herinneringen. Dat is één van de dingen waar ons brein zo goed in is. Het kan ontzettend goed met die databank samenwerken en voortdurend voorspellen wat er mogelijk gaat gebeuren.

En misschien voel je nu al een beetje als je een strijd met eten hebt, waar dit naartoe zal gaan.

Daarbij vertelt ze nog iets anders wat ik ook echt mindblowing stuk informatie vond.

Je denkt dat wat je waarneemt een direct venster op de wereld is. Dus wat jij ziet, nu, terwijl je naar deze podcast luistert, wat je om je heen ziet. Dat lijkt gewoon directe informatie te zijn die bij jouw ogen binnenkomt. En dat is dus niet zo. Ze zegt je neemt niet waar met je zintuigen. Je neemt waar met je brein en je brein zit opgesloten in een donkere doos en de informatie die daar binnenkomt, de zintuiglijke informatie is helemaal niet als oogkassen die jou een blik op de wereld geven.

Nee, er komt een enorm spervuur aan golven lichtgolven binnen en chemicaliën. En zintuiglijke informatie zoals bijvoorbeeld bewegingen in de lucht en temperatuurverschillen. En al die informatie, die kan niet in één keer verwerkt worden naar een compleet beeld. Die informatie wordt aangevuld met eerder opgeslagen informatie en tot een interpretatie gemaakt van wat er mogelijk waargenomen wordt.

Neurologen zijn het er daarom ook over eens dat we als mensen eigenlijk in een continue staat van hallucinatie verkeren. Wauw!

En daarmee bedoelt ze niet klinische hallucinatie dat er iets mis is met je, maar dat dit gewoon is hoe informatie wordt verwerkt door het brein. En dit betekent dat jij en ik denken dat wat we voelen een directe reactie is op onze waarneming, maar in werkelijkheid is het andersom.

Je brein voorspelt wat je waarneming zal zijn en laat je dat voelen. Je brein voorspelt wat je waarneming zal zijn en laat je dit voelen.

En een goed voorbeeld hiervan, zegt ze, is je dorstlessen. Het duurt namelijk twintig minuten voordat water in je bloedbaan komt. En toch voel je al een paar seconden na het drinken van een glas water voldoening. Je hebt dorst. Je zet een glas water aan je lippen. Klok, klok, klok, klok, klokje. Bij die laatste slok, dan voel je: dit was lekker. Mijn dorst is gelest. Maar, zegt ze, de sensatie die je hier voelt is ingegeven door een voorspelling van je brein. WAT?

De sensatie die je hier voelt, is ingegeven door een voorspelling van je brein. Het is er nog helemaal niet, die beleving van het lezen van je dorst. Je voelt hem, maar is er nog helemaal niet. Dus je brein laat je dit voelen nog voordat het er is.

Ongelooflijk, ongelooflijk.

Dus boven op onze nek...hahaha...zit een waanzinnige, complexe, slimme, Kosten en baten berekenaar die continu informatie verwerkt om te anticiperen op wat er mogelijk gespendeerd moet worden aan hormonen, water, suiker, zouten en het laat je vaak al voelen wat er gaat gebeuren nog voordat het er is.

De waanzin. En wat je dus waarneemt om je heen, jouw blik op de wereld is geen directe waarneming. Het is een samenraapsel van voorspellingen die aangevuld worden door het brein.

Wat ik zo waardevol vind wat ze hierover uitlegt is dat emoties, gevoelens die we zoals we ze kennen, ook een constructie zijn van het brein. Emoties, zegt ze, daarvan werd heel erg lang gedacht dat die als een soort van vingerafdruk ergens in het brein te vinden zijn. En dat op het moment dat er iets om je heen gebeurt, zo'n emotie als het ware kan worden aangeraakt en getriggerd en geactiveerd. Maar ze zegt dat dat niet zo is.

Je brein maakt emoties en het label wat ze van je krijgen is een interpretatie van de sensaties die je in je lichaam waarneemt binnen de context van een gegeven situatie.

Stel dat jij een belangrijke presentatie moet gaan geven en jouw leidinggevende zit in de zaal en misschien nog een heleboel mensen eromheen die van belang zijn. En het is voor jou een hele spannende presentatie. Dan voel jij daar bepaalde sensaties bij in je lichaam. En die zou je op dat moment interpreteren als je ze een label zou geven als faalangst.

Je denkt dat je op dat moment faalangst voelt. Maar exact deze zelfde sensaties zou je bijvoorbeeld kunnen voelen als jij een ontzettend leuk cadeau hebt gekocht voor iemand waar je van houdt en je hebt dat cadeautje verstopt voor die persoon en je hebt enorme voorpret. Je voelt voorpret omdat je jouw geliefde, een vriend of vriendin wie het is gaat verrassen met dat cadeau. En zij komen er aan en ze weten nog helemaal van niks. En jij hebt het allemaal voorbereid. Leuk ingepakt en je hebt fantasieën over hoe verrast ze gaan zijn. Misschien heb je dat cadeautje in de koelkast gestopt? Ga je vragen: pak even een drankje voor je voor mij en dan weet je dat ze dat cadeautje daar gaan vinden.

Die sensatie die je daar in je lichaam voelt kan mogelijk exact dezelfde sensatie zijn die jij voelt bij die prestatiedruk. Bij die faalangst.

Alleen binnen de context van de situatie heb je er een heel ander label aangegeven en daardoor interpreteer je die gevoelens in je lichaam anders. Een emotie is daarmee dus een sensatie met een label. En we leren emoties herkennen binnen een sociale context. Het zijn vaak je ouders die jou als baby hebben geleerd om een bepaald label te koppelen aan een gegeven sensatie in je lichaam op een bepaald moment in een bepaalde situatie.

En wat ze hierover vertelt, wat ik zo behulpzaam vind is dat ze zegt: je kan je voorstellen dat als je brein continu wil voorspellen wat jij gaat voelen en gaat meemaken daarop anticipeert door je die ervaring alvast te geven, jij die ervaring ondergaat. En als dat gaat om een emotie waar je een positieve relatie mee hebt, dan is dat natuurlijk helemaal prima. Maar als je die ervaring ondergaat met een label wat jou ondermijnt en je niet helpt in je leven, dan heb je hier de mogelijkheid om het label te heroverwegen.

En dat is natuurlijk heel interessant en zij noemde hierbij het voorbeeld van faalangst binnen de context van tentamens en examens afleggen. Leerlingen die spanning in hun lichaam voelen vlak voordat ze een tentamen afleggen en die dat labelen als faalangst, die kunnen zich door die faalangst compleet laten verlammen. Maar dat gebeurt dan voornamelijk door het verhaal in hun hoofd wat ze zichzelf erover vertellen. Oh jee, ik heb faalangst. Straks krijg ik een black-out. Straks weet ik niet mee. Ben ik alle antwoorden kwijt. Dan zak ik voor dit tentamen. Dan haal ik dit jaar niet. Dan moet ik misschien stoppen met mijn studie.

En die spin off van dat verhaal in je hoofd gelabeld doordat label wat je hebt gekoppeld aan de sensatie van die spanning daarvan zegt zei: Jij kan dit ook heel anders bekijken en je kan je ook voorstellen dat jouw lichaam zich gewoon opmaakt voor het leveren van een prestatie waarbij energie verzameld wordt om die prestatie te kunnen leveren. En het is een energetische vastberadenheid die je daar waarneemt. En als je hem als zodanig labelt, kan je dat hele idee van faalangst er afhalen. Dus twee leerlingen kunnen exact diezelfde sensatie in hun lichaam hebben. Alleen de ene heeft geleerd om als faalangst te labelen en de ander gewoon als een gezonde spanning voor de wedstrijd.

En zij suggereert als je dit gaat doen dat herlabelen, dan kun je dat wat jij nu nog hebt gelabeld als faalangst, al die vlinders in je buik. Dan kun je die vlinders, ik vond heel mooi zoals ze dat zij, leren om informatie te vliegen.

Als een stel gevechtsvliegtuigen die dus informatie vliegen die met elkaar zo'n mooi figuur vormen. Helemaal afgesproken, helemaal op elkaar ingespeeld. Die vlinders in je buik, die jou nu nog zou ontregelen, die kun je informatie laten vliegen zodra je tegen jezelf zegt: wat ik nu voel is geen faalangst. Het is die gezonde spanning voor de wedstrijd, die energetische vastberadenheid. Mijn lichaam, dat lichaamsbudgetteren. Dat is wat ik hier voel. Mijn lichaam anticipeert, mijn brein anticipeert op de energie die ik nodig ga hebben voor het maken van dit tentamen.

Wauw! Zo'n ander perspectief. Een verschil van dag en nacht.

En toen ik dit las, toen had ik mijn moment van victorie omdat ik dacht: YES.

Dit doen wij al in Etenslessen. Hier begeleid ik mijn cliënten mee. Want heel veel van het emotie-eten wat wij doen, doen we in reactie op de intolerantie die we hebben voor onze eigen emoties en het label wat die emoties van ons hebben gekregen.

Sommige mensen zijn heel oké, met verdriet en met tranen en andere mensen hebben daar een hele negatieve associatie bij. Huilen is een teken van zwakte. Als je huilt, lijdt je sociaal gezichtsverlies. Dan nemen mensen op het werk je minder serieus. Maar het is maar net wat jij jezelf vertelt over die fysieke sensatie. Wat jouw intolerantie voor die sensatie vergroot of verkleind. En daarmee heb je natuurlijk iets heel waardevols in handen.

Een ander stuk wat ze uitlegde over het brein en het continu voorspellen wat ons brein doet, gaat over automatisch gedrag. Het feit dat je lichaam dus continu wil lichaamsbudgetteren en jouw sensaties laat ervaren nog voordat ze er zijn, die herkennen wij natuurlijk op het moment dat onze genotzucht aangaat binnen de context van een bepaalde situatie waarin jij in het verleden hebt overeten. En dat is natuurlijk een lastige waar je tegenaan kan blijven lopen als je niet goed weet hoe je dit kan oplossen.

Ze zegt daarbij ook dat de neuronen die voorspellen wat er staat te gebeuren, zijn dezelfde neuronen die toegang hebben tot jouw lichaam. En dat betekent dat in dat lichaamsbudgetteren jouw brein soms acties kan initiëren buiten jouw bewustzijn om op basis van eerdere ervaringen en je huidige situatie.

Opnieuw. Mindblowing. Fascinerend

En dat is natuurlijk dat stuk wat jij en ik altijd hebben ervaren als het lijkt alsof ik het zelf niet ben. Ineens sta ik daar met dat keukenkastje in mijn handen en ik denk bij mezelf: wat doe ik hier? Dit is niet wat ik vanmorgen met mezelf had afgesproken toen ik opstond, maar als een soort van robot ben je daar naar dat keukenkastje gelopen, heb je dat keukenkastje opengedaan. Ook nog met in gedachten: ik wil kijken wat er inzit, terwijl je al lang weet wat erin zit. Toch? Dit kennen we toch? Je weet precies waar ik het nu over heb.

Dus je brein initieert acties buiten jouw bewustzijn om op basis van eerdere ervaringen en je huidige situatie.

En daarmee houdt het voor haar een klein beetje op. Ze stipt alleen aan dat je met wat oefening, ze zegt het is moeilijk om je gedrag te veranderen in het moment zelf. Maar met wat oefening kan je de waarschijnlijkheid van bepaalde automatismen vergroten en daarmee meer invloed op je toekomstige gedrag en ervaringen uitoefenen dan je denkt. Je kan meer invloed daar op uitoefenen dan je denkt met wat oefening.

En dat is nu natuurlijk juist helemaal mijn specialiteit. Dat is precies wat we doen in Etenslessen. Dat is precies wat ik je leer in mijn programma.

En ze zegt daarmee dat je zelf verantwoordelijk bent voor je gedrag, niet om je te beschuldigen, maar omdat jij gewoon echt de enige bent die het kan veranderen.

En in mijn programma help ik je daarbij. En hoe ik het voor je formuleer, hoe ik het leer in Etenslessen is dat ik hier leer om fictieve herinneringen voor je brein te creëren die jou helpen om te zorgen dat je brein andere voorspellingen gaat doen over wat er gaat gebeuren.

Ik zat nog een keer voor je herhalen. Ik kan je leren om fictieve herinneringen voor je brein te creëren, dus het zijn herinneringen, je brein gaat ze opslaan als herinneringen. Het zijn alleen situaties die nog niet eerder zijn gebeurd.

Dus ik kan je leren om fictieve herinneringen voor je brein te creëren die jou helpen om je brein andere voorspellingen te laten doen over wat er gaat gebeuren. En in het oplossen van een strijd met eten is dat natuurlijk goud in je handen.

Dat is wat je wilt kunnen, want er komt een moment dat je van overeten naar stoppen met overeten gaat. Minder overeten gaat. En om die switch te kunnen maken wil je je brein dus gaan leren dat er een nieuwe realiteit is ontstaan. Maar hoe doe je dat nog voordat die realiteit er is? Door die fictieve herinneringen te creëren.

En hiermee geeft ze met dit boekje de neurologische onderbouwing, de wetenschappelijke onderbouwing voor iets wat ik eerder al wist. Je hebt hier werk voor nodig. Je kunt niet puur op wilskracht besluiten dat je van vandaag op morgen gezond gaat eten en beter voor jezelf zorgen en dan verwachten dat je brein daar gewoon in meebeweegt en je ondersteunt in dat intense verlangen wat je voelt naar slank zijn.

Lukt niet, lukt gewoon niet. Jij en ik. Ik heb het tientallen jaren geprobeerd en helaas begon ik daarin dus te geloven dat ik blijkbaar te weinig wilskracht had en dat er iets mis was met mij.

Maar dat is niet zo en er is ook niks mis met jou.

Maar jouw brein heeft er gewoon geen enkel belang bij om jouw verlangen naar slank zijn voor je te ondersteunen. Gewoon niet. Het heeft belang bij jouw lichaamsbudgettering. Het wil jou voortdurend helpen door te voorspellen wat er dadelijk gaat gebeuren en laat het jou alvast voelen. En dat is niet erg. Het betekent niet dat je dus een soort van , hopeloos geval bent als je eenmaal in het verleden vaak bent gaan overeten, want dan is dat wat je brein steeds opnieuw voor je gaat voorspellen.

Sterker nog, ik ga zelfs nog een stap verder. Het is niet alleen zo dat het voor jou voorspelt dat je overeet, het gaat daarna ook nog weer die spijt voor je voorspellen, zodat je die ook weer voelt, inclusief de gedachten die daarbij horen. Het is een complete sequens aan ervaringen, gedachten en gevoelens. En om dat te kunnen veranderen moet je dus sturing gaan geven aan je brein, je brein gaan helpen om een nieuwe realiteit voor je te creëren. En dat doe je met behulp van fictieve herinneringen creëren.

Dus in dit boekje vind ik twee hele prachtige bewijsstukken voor het succes van mijn programma en daarom ben ik zo gedreven om dat paradigma op afvallen in Nederland te veranderen. Ik wil zo graag dat we dat idee...toevallig was het vanmorgen nog iemand in mijn Facebook live, die plopte daar even in. En die zei: kan ook gewoon door minder te eten en meer te bewegen.

En ik moest lachen en ik voelde alleen maar liefde. En ik denk ook: dit is een mooi moment om te kunnen benoemen dat dat simplistisch is en kort door de bocht.

Om gedragsverandering te realiseren heb je niet genoeg aan informatie over gezonde voeding en is minder eten al helemaal een ridicuul idee...dus...dat.…hahaha...

Wat zij hier laat zien, wat zij voor ons onderbouwt is dat je om je gedrag te kunnen veranderen, om een nieuwe realiteit voor jezelf te creëren, je iets anders nodig hebt dan alleen maar wilskracht en een dieet. Je hebt begrip nodig van je eigen functioneren. Je hebt wat basaal begrip nodig over het functioneren van je eigen brein en je wilt jezelf bij de hand kunnen nemen langs een aantal hele logische, praktische stappen, waarin je dit fenomeen van dat voortdurende lichaamsbudgetteren in je voordeel kan gaan laten werken.

En dat is mijn werk. Dat is waar ik je in begeleid als je coach.

Oké. Ga het boekje lezen als je dit zelf van haar wilt horen hoe dit werkt. En ik ben er volgende week weer. Mijn groepen zitten vol. Mijn één op één programma zit ook vol, maar er is nog wel plaats in mijn workshop op 20 februari. Meld je daarvoor aan via mijn website etenslessen.com. Dan zie je in de menubalk zie je workshop staan. Meld je aan voor die workshop, dan zal ik daar ook nog weer aan je uitleggen hoe dit hele proces werkt.

Niet op dit diepe niveau, maar in het grotere geheel geplaatst en ik wens je prachtige week tot gauw. Bye.