Afl. 184 Als je niet doet wat je met jezelf hebt afgesproken

Het is vaak het grootste pijnpunt in een strijd met eten: je doet niet wat je met jezelf hebt afgesproken. Je begint je dag met een plan, maar je komt daar ook weer van terug waar je achteraf spijt van hebt. Waarom doe je niet wat je met jezelf hebt afgesproken? Wat is er toch mis met je? Er is gelukkig niets mis, wat je nodig hebt om je wel aan je plan te houden is meer begrip en kennis. Ik geef ze beide in deze les.

Overeten is iets wat je opruimt, je kan dit niet vaak genoeg horen.

Wat je ontdekt: 

• Waarom je een ontwerp nodig hebt.

• Het verschil tussen je ware verlangen en schijnverlangen.

• Wanneer je ontwerp meer voorbereiding vraagt.

Transcript Afl. 184

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 184. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen, waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.

Als je niet doet wat je met jezelf hebt afgesproken, zullen we daarover hebben? Want als je nu niet tevreden bent over de manier waarop je met eten omgaat, dan heb je waarschijnlijk regelmatig afspraken met jezelf gemaakt. En als het je niet lukt om je daaraan te houden, is het goed dat we daar eens naar gaan kijken. Dus ik help je daar graag bij.

Allereerst in de eerste plaats is het belangrijk om te kunnen herkennen wanneer dit gebeurt. Als jouw dagen beginnen met wakker worden en terwijl je nog in je bed ligt, je al voornemen om je vandaag aan je plan te houden en direct te denken aan gisteren toen het je niet lukte en zou eigenlijk jouw meeste dagen beginnen, is deze les heel waardevol voor je. En heel belangrijk. Want wat je doet als je onvoldoende begrijpt waarom je niet aan je eigen afspraken houdt, is niets anders dan elke dag opnieuw op wilskracht het opnieuw proberen. En het elke dag opnieuw proberen, puur op wilskracht, laat je afglijden in een strijd met eten. En dat is omdat je alleen al met op deze manier wakker worden die strijd al activeert.

Je creëert er spanning mee. En het is voor de mensen in mijn programma als ze bij mij komen vaak een van de grootste pijnpunten in hun relatie met eten. En het was zeker één van de grootste pijnpunten in die van mij. S ochtends wakker worden en direct denken aan hoe het gisteren met eten ging en je voornemen hoe je het vandaag anders gaat doen. Hoe je het beter gaat doen. Bang zijn dat je dat misschien niet gaat lukken creëert heel veel spanning tussen jou en voedsel. En het is nou net die spanning die maakt dat je meer naar voedsel verlangt. Het is zo belangrijk dat je dit stuk begrijpt. Eten is primair gedrag. En je brein zal er altijd alles aan doen om te zorgen dat je eet als het signalen van schaarste oppikt. En spanning rond eten. Bang zijn dat je overeet en daardoor spanning voelen als je aan eten denkt, geeft dit signaal van schaarste. Je oerbrein kan spanning rondom voedsel maar op één manier interpreteren en dat is: er is niet genoeg eten of er dreigde een gebrek aan eten en in beide gevallen zal het je juist stimuleren om te eten. Dus je verlangen naar eten wordt alleen maar groter. Als jij 's ochtends wakker wordt en direct die spanning creëert. En voor mij, fat is het tweede punt wat ik hier voor je wil maken, was het zo'n groot pijnpunt in mijn relatie met eten omdat ik dacht: wat is er toch mis met mij? Hoe kan het dat ik aan de ene kant zo graag wil stoppen met over eten, goed voor mezelf wil zorgen, naar mijn lichaam wil luisteren. Me fit en actief en stralend wil voelen. En tegelijkertijd krijg ik eten maar niet uit mijn hoofd. En wil ik niets anders dan eten in mijn hoofd schuiven.

Hoe kan het dat het naast elkaar bestaat? Hoe kan het dat ik zo graag wil afvallen en goed voor mezelf wil zorgen en tegelijkertijd niets liever wil dan eten? En dat begreep ik niet van mezelf en daardoor dacht ik dat er misschien iets mis was met mij. Het zette de relatie met mezelf enorm onder spanning en het voelde als een schaamtevol geheim. Het was een geheim wat ik bij me droeg. En hoe meer ik die schaamte voelde, hoe meer spanning ik ook nog weer opbouwde rondom voedsel, wat mijn verlangen naar eten alleen maar nog groter maakte. Als je ooit hebt geprobeerd om toe te geven aan je verlangen naar het pakken van koekjes of nootjes, of wat er ook op tafel staat in gezelschap van andere mensen en je probeert te verbloemen dat je eigenlijk aldoor wil eten en je probeert dus een beetje te timen: wanneer kan ik weer een handje pakken of wanneer kan ik weer een koekje pakken zonder dat andere mensen zullen denken van: oh wat neemt zij veel, wat eet ze veel. En als je probeert te verbloemen dat je eigenlijk aldoor wil eten en veel wil eten, dan wordt die schaamte nog groter en daarmee de spanning tussen jou en eten nog groter.

En wat ik je in ieder geval wil laten zien in deze les is dat het zo belangrijk is dat je daarin aan je eigen kant komt staan en dat je begrijpt dat er primair gedrag zoals eten geen spanning verdraagt. Dus hoe meer jij je zorgen maakt dat het niet goed gaat met eten en dat je het zo graag goed wilt doen en dat je je aan je eigen afspraken wilt houden. Hoe bozer je daarover wordt op jezelf, hoe gefrustreerder je daarover raakt, hoe meer je cynisch naar jezelf wordt of sarcastisch tegen jezelf praat over hoe je met eten omgaat, des te groter wordt je verlangen naar eten. Het werkt niet, het werkt niet. Kom aan je eigen kant staan en probeer de dynamiek van overeten en jouw relatie met eten te gaan begrijpen.

En dat is waar ik je in begeleid in mijn programma. Want voor mij is het niet ingewikkeld wat je daarin tegenkomt. En dan kan je dat heel snel leren en laten zien. Maar voor jou nu wil ik dat je in ieder geval dit stuk begrijpt en in je opneemt en je daarvoor openstelt.

Als je je steeds niet aan je eigen afspraken houdt, heeft het geen zin om elke ochtend de dag te beginnen met: vandaag moet ik en zal ik en wil ik dat het lukt. Maar ik ben ook bang dat dat niet lukt. De spanning die je daarmee opbouwt is nou net de reden waarom je hier geen ontwikkeling in doormaakt. Waarom het een herhaling van zetten blijft waarbij je gewoon elke dag een nieuwe poging doet.

Eén van de dingen die ik je leer in mijn programma is dat er niks mis met je is en dat je uitstekend in staat bent om een fijne relatie met eten te creëren en dat je deze spanning niet met jezelf wilt opbouwen door dit soort gedachten te cultiveren van angst en alleen maar met een verbeten energie proberen je aan je eigen afspraken te houden.

Wat je nodig hebt is een begrip van jouw relatie met eten. Wat je ook nodig hebt is een ontwerp, een ontwerp van hoe je voor jezelf wilt zorgen en een ontwerp wat voor jou wat jou helpt om het onderscheid te maken tussen je ware verlangen en je schijnverlangen. Je ware verlangen is de manier waarop je voor jezelf wilt zorgen. Hoe je met je lichaam om wilt gaan. En voor de meeste mensen in mijn programma betekent dat dat ze willen eten als hun lichaam daadwerkelijk om brandstof vraagt. Want dat is die natuurlijke samenwerking met je lichaam. Je lichaam vraagt om brandstof en dan geef je het brandstof. En dan zijn er nog momenten waarop je lichaam niet om brandstof vraagt, maar jij om andere redenen besluit te eten.

Maar dat zijn wel redenen die voor jou kloppen, die goed voelen, waardoor je achteraf geen spijt hoeft te hebben van de keuze die je maakt. En de momenten waarop je dat doet. Dus eten zonder dat je honger hebt, maar om redenen die voor jou heel goed voelen. De mate waarin je dat doet, belemmerd jou niet in de vitaliteit, de doelen die je hebt. Het gewicht wat voor jou klopt en goed voelt. En hoe jij je wilt voelen in je lichaam. Hoe vitaal je wilt dat je lichaam kan zijn. En daarin zit wel degelijk een sweetspot waarin dat allemaal prachtig voor je bij elkaar komt. Dus je zal over het algemeen eten omdat je lichaam om brandstof vraagt. En dan is er nog een marge waarin je eet zonder dat je lichaam om brandstof vraagt. Maar de redenen waarom je dat doet, die kloppen voor jou. Die voelen heel erg goed en daar laat zich ook een ontwikkeling in zien. Het aantal keren in de loop der jaren dat je hiervoor kiest. En dat je dat nog wilt. Die worden over het algemeen minder. Daar zit een natuurlijke ontwikkeling in jouw relatie met eten. Door de ontwikkeling van hoe jij jezelf begeleidt rondom eten. En als je bij mij komt heb je in t begin vaak nog last van dieetmentaliteit en dat verdwijnt steeds meer. En die relatie die je met eten ontwikkeld wordt steeds fijner. Klopt steeds beter en je onthecht daarin ook steeds verder van eten. waarvan je nu nog zegt: pakt me dat niet af. Het is iets wat je jezelf nooit af zal pakken, maar waarvan je op een gegeven moment merkt. Ik heb daar niet zoveel meer mee, kun je je misschien nu nog weinig bij voorstellen, maar dat is wel de natuurlijke ontwikkeling die ik zie.

En dat ontwerp wat je maakt in Etenslessen. Dat heb je nodig om je schijnverlangens van je ware verlangens te kunnen onderscheiden. Dit kan lastig zijn omdat schijnverlangens zich zo kunnen voordoen als je ware verlangen. Ik heb zo vaak 's ochtends bedacht dat ik iets niet wilde eten om daar s middags van terug te komen en te besluiten dat ik het wel wilde eten. En dan dacht ik echt heel zeker te weten: nee, maar ik wil het echt, echt. Ik weet het zeker dat ik het echt wil. Dus ik kom terug van de afspraak die ik met mezelf heb gemaakt. Maar ik weet zeker dat dat ook echt is wat ik wil. Om dan achteraf weer opnieuw te bedenken: ik ben er weer in getuimeld. Ik ben er weer in getuimeld. Ik heb er toch spijt van. Ik wou dat ik het niet had gedaan. Waarom ben ik niet naar mijn bed gegaan? Waarom heb ik niet gewacht tot het avondeten? Waarom kocht ik dit op impuls zogenaamd voor iemand anders en ben ik het zelf in de auto op weg naar huis al gaan eten?

Ik kon onvoldoende het onderscheid maken tussen m'n ware verlangen en m'n schijnverlangen. En één van de dingen die het maken van een onderwerp voor je doet, is je hierin ondersteunen. Dus dat is één van de dingen die je in Etenslessen doet, maar dan nog en dat is het punt wat ik hier voor je wil maken, het volgende punt wat ik hier voor je wil maken. Als je in de aanloop naar het maken van je ontwerp bepaalde stappen overslaat, dan zal je merken dat je je niet aan je ontwerp houdt en je daar ook echt nog geen dag aan houdt. Het is normaal dat je een ontwerp maakt wat dus bedoeld is om jou te helpen dat onderscheid te kunnen maken tussen je ware verlangens en je schijnverlangens. Omdat je primitieve brein nou eenmaal vaak met de impuls om te eten aan zal komen zetten. Omdat je eten ruikt, eten ziet, het aangeboden krijgt, omdat je eraan denkt, omdat je misschien last hebt van gedachten van schaarste of angst voor succes. Er zijn genoeg triggers, aanvankelijk, die je schijnverlangen kunnen activeren en dat geeft niet. En dat je soms daardoor overeet is omdat je nog onvoldoende dat schijnverlangen kunt herkennen. En de redenen waarom je overeet nog niet allemaal hebt opgeruimd.

En dus door te overeten kan je die redenen gaan herkennen en opruimen. Waarmee je niet houden aan je eigen afspraken, Je niet houden aan je eigen ontwerp, bestaat uit waardevolle lessen. Het komt je steeds iets vertellen waar je wat aan hebt. Overeten is iets wat je opruimt en je moet het daarvoor in de praktijk tegenkomen. Dus het hebben van een ontwerp betekent niet dat je nooit overeet. Je hebt daarin nog iets te leren als je overeet, omdat je nog onvoldoende begrijpt wat er voor nodig is om je zelfzorg op de eerste plaats te kunnen houden. Dus ja, je hebt een ontwerp nodig wat jou helpt om het onderscheid te maken tussen je ware verlangens en je schijnverlangens. Maar dan nog, met dat ontwerp, zal je soms overeten en dat is omdat je dat overeten daar nog onvoldoende begrijpt. En dus moet je tegenkomen in de praktijk om de Etenslessen er uit te kunnen halen en te ontdekken wat er voor nodig is om jouw zelfzorg op de eerste plaats te houden. En gaandeweg merk je dan dus ook inderdaad dat je steeds minder vaak overeet. En als je overeet, blijf je daar minder lang in hangen. Je veert er direct weer van terug. En dit is hoe je die fijne relatie met eten creëert.

Maar aan de andere kant daarvan, als je je helemaal niet aan je ontwerp houdt, dus je hebt een ontwerp gemaakt, maar je volgt het nog geen dag, komt je dat iets anders vertellen. Het betekent dat je in de voorbereiding van het maken van je ontwerp nog een aantal stappen hebt overgeslagen. En die hebben je aandacht nodig. En dat hoeft niet lang te duren. Maar je wilt onderzoeken: welke stappen heb ik nog overgeslagen in mijn voorbereiding en het maken van mijn ontwerp? Nou, in mijn programma geef ik je daar een checklist voor en neem ik je helemaal mee in de in het toetsen van die voorbereiding en waar dat overeten wat je nu doet mogelijk over kan gaan en hechten we dat helemaal af en begeleid ik je daardoorheen.

Wat ik je hier wil laten zien is dat er dus een onderscheid is tussen je helemaal niet aan je ontwerp houden, nog geen dag of soms nog overeten waarvan ik zeg: dat klopt, dat je dat daar doet, dat is volkomen normaal. En ik wil je daar aan helpen herinneren omdat een dieet zo zwart wit is. Een dieet vertelt je: maandag begin ik en ik hou vol tot ik op mijn streefgewicht ben. En iedere keer dat je de bal hebt laten vallen, moet je het de volgende dag opnieuw proberen. En dat is niet hetzelfde als overeten opruimen. Dat is alleen maar volhouden op wilskracht en het is gedoemd te mislukken als je relatie met eten ondertussen niet veranderd en jij jezelf niet beter leert kennen. Maar het hebben van een ontwerp om jou te ondersteunen in het herkennen van je verlangen en je schijnverlangen en merken dat je overeten nog tegenkomt is volkomen normaal.

Je moet praktijksituaties tegenkomen die jou laten zien welke maatwerk je van jezelf nodig hebt om jezelf zorg op de eerste plaats te kunnen houden. En daarom hoef je dus ook niet bang te zijn om een ontwerp te maken. Omdat het je juist helpt in het kunnen herkennen van die praktijksituaties waarin je dit nog tegenkomt en wat daarin te leren valt. Welke Etenslessen daarin verscholen zit, zodat je jezelf beter kan leren kennen en jouw relatie met eten beter kan leren kennen. Dat is volkomen normaal. En daarom hoef je daar ook niet tegenop te zien of het gevoel te hebben dat op moment dat je een ontwerp maakt dat het nu ineens menens wordt. Dat is wat ik vaak zie. Ja, oké, interessant allemaal. Onderzoek doen naar mijn relatie met eten. Het idee van die focus op het creëren van een fijne relatie met eten en jezelf daar goed in leren kennen. Allemaal prachtig, maar zodra we een ontwerp gaan maken voelt het ineens: nu wordt het menens. Nu moet ik gaan presteren en dan wordt dat hele wilskrachtmodel toch ineens weer uit de kast getrokken terwijl het daar niet over gaat. Het is niets anders dan jouw support in het kunnen onderscheiden van je ware verlangen en je schijnverlangen. Want dat primitieve brein van je kan het zo diffuus maken waardoor je denkt dat je iets echt wilt. Om dan achteraf te moeten concluderen ik wil dat eigenlijk toch helemaal niet. Het was inderdaad een schijnverlangen.

Oké, dit is wat ik voor je heb deze week. Iets om over na te denken. Allerbelangrijkste: kom aan je eigen kant staan. Dat je aan de ene kant niet begrijpt waarom je zo graag niet wilt overeten, terwijl je het aan de andere kant tegelijkertijd net zo graag wél wil, komt alleen maar hierdoor omdat eten primair gedrag is. En zodra je spanning met eten creëert omdat je bang bent voor overeten, omdat je op wilskracht iets probeert af te dwingen, dan mis je hier de afslag die je verder kan helpen. En het maken van een ontwerp wat jouw verlangens en je schijnverlangens van elkaar onderscheidt gaat je hier fantastisch in ondersteunen. En de vervolgstap, overeten nog tegenkomen en dat op kunnen ruimen omdat je de Etensles eruit haalt. Ja, dat maakt dat je succes onvermijdelijk is. Ik ben er volgende week weer en heb een mooie dag. Tot gauw!